Amerikan Washington Post gazetesinin, ABD’li yetkililere dayandırdığı haberinde, Trump’ın, bu talimatı Rusya’nın mutabakatlar dışında kalmış nükleer silahlarına yeni sınırlama getirmek emeliyle verdiği kaydedildi. Ayrıyeten Çin’in nükleer kapasitesini birinci kere yeni bir mutabakat kapsamına almanın yanı sıra Pekin’in stratejik askeri kabiliyetlerini teyit etmenin de bu çalışmalar çerçevesinde amaçlandığı öne sürüldü.
Hazırlık çalışmalarının şimdi başladığı tabir edilirken, bu cins mutabakatların müzakerelerinin yıllar aldığı ve Beyaz Saray’da birinci periyodunun bitmesine iki yıl kalan Trump’ın, Çin ve Rusya ile gerginliği tırmandırdığı bir ortamda bu uğraşını sonuçlandırabileceği konusunda kuşkular olduğu belirtildi. Haberde, isminin açıklanmasını istemeyen üst seviye bir ABD’li yetkilinin, “Başkan’ın talimatı, daha kararlı, daha çok silahı içine alan ve yalnızca Rusya’yı da kapsamayan bir silahlanma denetimi muahedesi üzerinde çalışmamıza yöneliktir.” sözünü kullandığı aktarıldı.
Yetkilinin, bu mutabakatın Soğuk Savaş zihniyetini yansıtmayacak bir formda hazırlanmaya çalışıldığına dikkat çektiği tabir edildi.
SÜRE 2021’DE DOLUYOR
Söz konusu talimatın, Çin, Rusya ve ABD’nin nükleer silahlanmaya sürat verdiği bir vakitte gelmesi dikkat çekerken, 2011 yılında ABD ile Rusya ortasında imzalanan “New START” mutabakatının mühleti de 2021’de doluyor. Bu tıp bir muahedenin ABD, Çin ve Rusya açısında çok büyük bir diplomatik muvaffakiyet olabileceğine işaret edilirken, Trump’ın silahlanma ile ilgili attığı adımlar ve vakit zaman kullandığı sözler ise başları karıştırdı.
Rusya ile 1987’de imzalanmış olan Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Muahedesinden çekilen ve Çin ile imzalanan ticaret mutabakatlarından çekilirken Pekin’le ticaret savaşının eşiğine gelen ABD idaresinin, bu global rakiplerini yeni bir silahlanma denetim mutabakatı için masaya nasıl oturtacağı merak ediliyor.
‘KONTROLSÜZ HAL ALDI’
Diğer taraftan Trump geçen haftalarda Çin Devlet Lider Yardımcısı Liu He ile Beyaz Saray’da yaptığı görüşmede, Pekin ile ticaret konusunda bir muahedeye vardıktan sonra askeri harcamaları azaltacak bir muahede daha yapabileceklerini lisana getirmişti.
Trump, “Biz, Rusya ve Çin, nükleer dahil yüzlerce milyar dolarlık silahlar yapıyoruz ki bu gülünç” sözünü kullanmıştı.
Geçen yıl mart ayında da Twitter hesabından silah yarışına değinen Trump, silahlanmanın denetim edilemez bir hal almaya başladığını ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile bu mevzuda müzakere yapmak istediğini belirtmişti. Donald Trump, aralık ayında ise Putin ve Çin Devlet Lideri Şi Cinping ile silahlanmayı durdurma konusunda masaya oturabileceğini kaydetmişti.