Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge ünitesi KAMUAR datalarına nazaran, besin fiyatlarında martta bir evvelki aya nazaran yüzde 5,2 oranında artış oldu.
KAMUAR fiyatlarını Ankara’daki marketlerden tertipli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel besin unsurundan oluşan bir sepeti temel alarak hazırladığı besin fiyatları endeksinin Mart 2023 sonuçlarını açıkladı.
34 AYDIR ARTIYOR
Gıda fiyatlarında Haziran 2020’de başlayan yükseliş eğilimi bu yıl mart ayında da sürdü ve fiyatlar bir evvelki aya nazaran yüzde 5,2 oranında arttı Dünya besin fiyatları son 10 aydır aralıksız azalırken Türkiye’deki kesintisiz artış müddeti ise 34 aya ulaştı.
Gıda fiyatlarının yılın birinci üç ayında yüzde 19,5, son bir yılda da yüzde 111,9 oranında arttığı Türkiye tarihinin en kıymetli besin fiyatlarıyla Ramazan ayını karşılamaya hazırlanıyor.
AÇLIK RİSKİ ARTIYOR
Yanlış ekonomik siyasetlerin besin fiyatlarında yol açtığı artış, açlık riskini giderek daha da büyütüyor. Eylül 2021’den bu yana kamu çalışanları ve kamu emeklilerinin fiyat ve aylıkları enflasyon farkları da dahil yüzde 141 oranında arttı.
Asgari fiyattaki artış yüzde 200 oldu, emekçi ve bağımsız çalışanların emekli aylıkları ise yüzde 132,2 oranında arttı. Faiz indirimleriyle Türkiye’nin, yıllarca sürecek bugünkü enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021’den bu yana besin fiyatları ise yüzde 400 oranında arttı.
Diğer bir sözle Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir besin sepeti için bu yıl mart ayında 400 lira ödemek gerekirken, kamu çalışanı ve emeklisinin Eylül 2021’deki 100 liralık geliri bu gün 241 lira, taban ücretlininki 300 lira, personel ve bağımsız çalışan emeklisininki ise 232 lira oldu.
DÜNYADA 10 AYDIR DÜŞÜYOR, TÜRKİYE’DE 34 AYDIR YÜKSELİYOR
Dünyada besin fiyatları son 10 aydır aralıksız olarak azalırken, Türkiye’de ise son 34 aydır besin fiyatları aralıksız artıyor. Türkiye artık bilhassa yaz aylarında yaşamaya alıştığı besin fiyatlarındaki ucuzluğu 2020 yılından bu yana bir daha göremedi. Son 34 ayda Türkiye’de besin fiyatlarında yüzde 485,2 oranında artış yaşandı.
AYLIK FİYAT ARTIŞI
Martta, besin fiyatlarındaki artışta yağ ve meyve dışındaki bütün harcama kümelerinde yaşanan yüksek oranlı artırımlar belirleyici oldu. Aylık fiyat artışına en büyük katkıyı ise, ekmek, pirinç un bulgur makarna, et ve süt ve süt eserlerinin fiyatlarındaki artışlar yaptı.
GIDA FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİM
Ekmek, pirinç, un, bulgur fiyatları, martta bir evvelki aya nazaran yüzde 9,7 oranında artış kaydetti. Et ve balık kümesi fiyatlarında yüzde 10,1 oranında artış yaşanan mart ayında süt ve süt eserleri ile yumurta kümesi fiyatları ise yüzde 4,4 oranında yükseldi. Yağ fiyatlarında ise yüzde 0,3 oranında düşüş oldu.Meyve fiyatlarının yüzde 2,5 oranında azaldığı martta zerzevat fiyatlarında, bir evvelki aya nazaran ortalama yüzde 1,3 oranında artış yaşandı.
Bakliyat fiyatlarının yüzde 3,9 arttığı martta, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve gibisi besin unsurlarından oluşan öbür işlenmiş besin fiyatlarında ise yüzde 1,3 oranında artış kaydedildi.Böylece, vatandaşlar mevcut besin tüketim alışkanlıklarına nazaran seçilen 64 besin unsurundan oluşturulan besin sepetini satın alabilmek için martta, bir evvelki aya nazaran yüzde 5,2 oranında daha fazla para ödedi.
YILLIK DEĞİŞİM
Bu yıl martta geçen yılın tıpkı ayına nazaran ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 85,2, et-balık fiyatlarında 95, süt ve süt eserleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 116 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine nazaran yağ fiyatları yüzde 24,1 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 124,5, zerzevat fiyatları ise yüzde 235,4 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 68,7, başka besin fiyatları ise yüzde 96,6 oranında zamlandı.
Tarımsal girdi maliyetleri ve tarım eseri üretici fiyatlarındaki artışlar besin fiyatlarındaki yıllık artışın önümüzdeki aylarda da üç haneli oranlarda kalmaya devam edeceğine işaret ediyor.
Gıda fiyatlarındaki son 12 aylık ortalama fiyatlar temel alınarak yapılan hesaplamaya nazaran ise 151,1 oranında artış yaşandı.