En düşük emekli aylığının 7 bin 500 TL’ye çıkarılacağının duyurulmasına ait düzenleme dün Meclis’e geldi.
Ulaştığımız ek kanun teklifinin 11. hususunda, “Yaşlılık/malullük/ölüm aylığı almakta olan emeklilerimize ve hak sahiplerine evrak bazında 5 bin 500 TL olarak öngörülen aylık minimum ödeme meblağının 7 bin 500 TL’ye yükseltilmesi amaçlanmıştır” sözü yer alıyor.
Sozcu.com.tr’ye bilgi veren bir toplumsal güvenlik uzmanının aktardığına nazaran, bu düzenleme en düşük emekli aylığına yapılan bir artırım değil, sırf 5 bin 500 TL aylık alan emeklilere 2 bin TL’lik Hazine dayanağı manasına geliyor.
Kocaeli Üniversitesi Çalışma İktisadı ve Endüstriyel Münasebetler Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aziz Çelik de birebir duruma dikkat çekerek, “Emeklilerin mevcut kök aylıkları değişmedi. 7 bin 500 TL’nin altında kalan aylıklar emekliler için Hazine katkısıyla 7 bin 500 TL’ye tamamlanacak. Olağan artırım devirlerinde (ocak ve temmuz) emekli aylıklarına 7 bin 500 TL üzerinden değil kendi kök aylıkları üzerinden artırım yapılacak” dedi.
‘TÜM EMEKLİLERİ TABANDA EŞİTLEDİLER’
Prof. Dr. Çelik, bu durumu bir örnek üzerinden şöyle anlattı:
“Şu anda kök aylığı 5 bin TL olan bir emekli 500 TL Hazine takviyesi ile 5 bin 500 TL aylık alıyor. Bu emekli yeni durumda 2 bin 500 TL Hazine takviyesi ile 7 bin 500 TL alacak. Lakin temmuz ayında alacağı artırım 5 bin TL üzerinden olacak. Örneğin yüzde 20 artırım alırsa kök aylığı 6 bin TL olacak. Bu defa Hazine 1,500 TL’lik kısmı karşılayacak.”
Bu düzenlemenin adil ve eşitlikçi olmadığını vurgulayan Çelik, “Bu uygulama ile emekliler tıpkı minimum fiyatta olduğu üzere tabanda eşitleniyor. Birtakım emekliler yüzde 36, kimi emekliler daha az fark alırken 7 bin 500 TL ve üzeri aylık alanlar hiç fark alamayacak. Onların aylıkları da tabana yaklaşacak. Bu uygulama tabana yanlışsız bir yığılma manasına geliyor. Sefalet aylığında eşitlik yaratıyorlar” değerlendirmesinde bulundu.
YÜKSEK PRİM ÖDEYENE HAKSIZLIK
Bu düzenlemenin tıpkı vakitte, daha yüksek emekli aylığı alabilmek için yıllardır daha yüksek prim ödeyenler için de haksızlık yarattığına vurgu yapılıyor.
Sozcu.com.tr’ye bilgi veren bir toplumsal güvenlik uzmanı, “Primini asgariden ödeyenle yüksek ödeyen 7 bin 500 TL emekli aylığında eşitlendi. 3 bin 200 TL taban prim ödeyenle 7 bin TL prim ödeyeni eşitlemek yerine, oluşan dengesizliğin giderilmesi için daha yüksek aylık alanlar için de düzenleme yapılmalı” dedi.
Mevcut durumda, ülkedeki emeklilerin neredeyse yarısının 7 bin 500 TL emekli aylığı alacakları varsayımında bulunan uzman, bu halde devam ederse birkaç yıl içinde emeklilerin çok değerli bir kısmının en düşük emekli aylığında birleşeceğini kestiriminde bulundu.
DUL VE YETİM AYLIKLARI 7 BİN 500 TL’NİN ALTINDA
Öte yandan, en düşük emekli aylığı 7 bin 500 TL’ye yükseltilse de dul ve yetimler için birebir durum kelam konusu olmayacak.
Vefat eden bir emeklinin 10 bin TL aylığı varsa, bu aylık eşine yüzde 50, çocuklarına yüzde 25 verilecek halde hisse ediliyor. Yani anneye 5 bin lira, çocuklara 2 bin 500 lira verilmiş oluyor.
Vefat eden emeklinin aylığı 5 bin 500 TL’den 7 bin 500 TL’ye yükseltilmiş olursa da eşi ve çocuklarına 7 bin 500 TL’den birebir oranlarda hisse edilmiş olacak, yani dul ve yetimin eline net 7 bin 500 TL geçmemiş olacak.
EMEKLİ AYLIKLARI NEDEN DÜŞÜK VE NE YAPILMALI?
Prof. Dr. Çelik, asıl yapılması gerekenin emekli aylıklarının yasa ile taban fiyat seviyesine çekilmesi ve öbür emeklilere de bu oranda artırım yapılması olduğuna dikkat çekti.
“Emekli aylıklarının düşme sebebi AKP’nim 2008’de çıkardığı 5510 sayılı Kanundur” diyen Çelik, şöyle devam etti:
“Bu kanun ile aylık bağlama oranı ve güncelleme katsayısı düştüğü için emekli aylıkları düştü. Bu tamamlama uygulaması çöken emekli aylık sistemine yama yapmayı amaçlıyor yapılması gereken. Aylık bağlama oranlarını ve güncelleme katsayısını eski haline getirmektir.”