Koku Kültürü ve Turizmi Derneği’yle kokunun 5 bin yıllık tarihini araştıran Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Arkeoloji Kısmı öğretim üyesi Doç. Dr. Cenker Atila, Erzurum Yakutiye Medresesi’nde düzenlenen ‘Kokunun izinde: Bronz Çağ’da Erzurum’ Sergisi’nde çalışması hakkında bilgi verdi.
Arkeoloji alanındaki uzmanlığının antik devirdeki cam, seramik ve pişmiş kaplarla yapılan parfüm kapları olduğunu belirten Doç. Dr. Atila, dernek ile uzun soluklu bir çalışma yaptıklarını anlattı.
“5 BİN YIL EVVEL PARFÜM YAPILDIĞINI BİLİYORUZ”
Günümüzde parfüm denince insanların aklına çabucak Fransa’nın geldiğini tabir eden Atila, şunları söyledi:
“5 bin yıl evvel parfümün yapıldığını biliyoruz. Antik çağda bir coğrafyada, bütün Anadolu’da, Akdeniz coğrafyasında günümüzde parfüm üretiminde kullanılan ne kadar baharat, bitki, ağaç reçinesi var hepsini biliyorlar. Çok çok âlâ parfümler üreten parfümörler var. O periyotta bu husustaki ticari potansiyel ilgimi çekiyor. Antik çağda ortalama büyüklükteki bir firma yılda 30 bin şişe ihracat yapabiliyor. Bunun kaynaklarda kayıtları var. İnanılmaz bir ticari potansiyel var. İnanılmaz bir parfüm ve parfüm kabı çeşitliliği var. Antik kaynaklar, tabletlerde yer alan bilgilerde artık nasıl parfüm formülleri kapalı gizliyse çok büyük bir ticari potansiyele sahip olduğu için atik çağda da birebir halde parfümörler bilgi vermiyor. Hepsinin kendi parfümleri var.”
“KOKULAR DAHA SERTTİ”
Kaynaklardan elde ettikleri bilgilere nazaran antik çağda kokuların daha sert olduğunu belirten Doç. Dr. Atila, kelamlarını şöyle tamamladı:
“İnsanlar daima çalıştıkları için antik çağda parfümlerin daha keskin ve sert olduğunu gördük. Bunu elde edilen kaynaklardan o periyot üretilen bitkilerden biliyoruz. Yaptığımız araştırmalarda elde ettiğimiz datalarla o periyot üretilen parfümleri, laboratuvar ortamında biraz daha yumuşatarak üretiyoruz. Tabletler, antik kaynaklar bronz çağda krem biçiminde zeytinyağı, susam yağı içine koku unsurları karıştırıyorlar ya da suda kaynatarak su olarak bedenlerine sürüyorlar. Bazen bir insan yarım litre parfüm kullanabiliyordu. Ondan parfüm kapları çok büyük ta ki parfümlerin damıtma ile yapılmasından sonra parfüm kapları küçülüp günümüze yakın hale geliyor. Milattan evvel 2 bin 200 yılından günümüze kadar parfüm teknolojisi kullanılmaya başlandı.” (DHA)