Finlandiya, Soğuk Savaş’tan beri NATO’nun birçok misyonuna katkı sağlıyor ve 1994’ten beri “partner ülke” olarak NATO ile birçok bahiste işbirliği yapıyordu lakin geçen yıla kadar NATO’ya katılma konusunda niyet beyan etmemişti.
Finlandiya hükümeti, Rusya’nın Ukrayna’ya 24 Şubat 2022’de saldırmasından sonra Avrupa’da güvenlik mimarisinin değiştiği gerekçesiyle ülkenin yıllarca izlediği tarafsızlık prensibini değiştirdi.
Rusya ile 1340 kilometrelik hududa sahip Finlandiya ve komşusu İsveç, NATO’nun güvenlik şemsiye altına girmek için 18 Mayıs 2022’de NATO’ya resmen üyelik başvurusu yaptı. Bunun akabinde 28-30 Haziran 2022’de İspanya’nın başşehri Madrid’de yapılan NATO Zirvesi’nde iki ülke resmen üyeliğe davet edildi. 5 Temmuz’da NATO ülkeleri iştirak protokolünü imzaladı ve İsveç ve Finlandiyalı yetkililer, NATO’nun toplantılarına “davetli ülke olarak” katılmaya başladı.
TÜRKİYE EN SON ONAYI VERDİ
Türkiye, Madrid’deki doruktan evvel bilhassa İsveç’teki PKK/YPG ve FETÖ üzere terör örgütlerinin faaliyetleri nedeniyle kimi güvenlik tasalarını lisana getirdi. Hakikaten Türkiye, İsveç ve Finlandiya ortasında terörle gayretin artırılması konusunda tepe sırasında Üçlü Muhtıra imzalandı. İsveç ve Finlandiya, bu metinle terörle çabada daha fazla işbirliği taahhüt etti.
Daha sonra üç ülke ortasında çok sayıda görüşme yapıldı. Türk yetkililer, bilhassa İsveç’in bu mevzudaki adımlarının memnuniyet verici lakin yetersiz olduğunu belirtti. Finlandiya konusunda ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 17 Mart 2023’te onay sürecinin başlatılacağını açıkladı.
Bu sırada Haziran 2022’de düzenlenen Madrid Zirvesi’nden çabucak sonra NATO ülkelerinin birden fazla iki ülkenin üyelikleri için onay sürecini başlatmıştı. 20 NATO ülkesi temmuzda, 4 ülke ağustosta, 4 ülke de eylülde meclislerinde onay sürecini tamamladı.
Son olarak 27 Mart 2023’te Macaristan meclisi Finlandiya’nın üyeliğini onayladı. TBMM’deki onay ise 30 Mart’ta çıktı. Böylelikle Finlandiya’nın NATO üyelik süreci 1 yıldan kısa müddette tamamlanmış olacak.
NATO müttefiki 30 ülkenin onaylarından sonra Finlandiya, NATO Anlaşması’nın “bir üyeye yapılan atağın tüm üyelere yapılmış sayılacağını” öngören 5. hususu yeterince güvenlik garantisi alıyor. (AA)