NKÜ Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Gamze Varol, Türkiye’de ve dünyada hava kirliliğinin artığını ve bunun birçok hastalığı da beraberinde getirdiğini söyledi.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün datalarına nazaran; dünya nüfusunun yüzde 90’ından fazlasının kirli hava soluğunu belirten Varol, bu noktada kendisinin de ortalarında olduğu, doktor ve etraf uzmanlarının içinde bulunduğu oluşumun, 2022 için hava kirliliğinde kara raporu hazırladığını söyledi.
Raporda, Türkiye’de Dünya Sıhhat Örgütü limit bedellerine uyan yalnızca Hakkari’nin bulunduğunu belirten Prof. Dr. Varol, “Hakkari dışında ülkemiz de Dünya Sıhhat Örgütü kılavuz kıymetlerine uyan bu limitlerin altında öbür hayat alanı yok. Ülkemiz için baktığımızda aslında hava kirliliği büyük bir sorun. Biz biliyoruz ki açıklanan rapora nazaran, ülkemizde geçtiğimiz yıl hava kirliliği kaynaklı sıhhat problemleri nedeniyle yaklaşık 42 bin kişi hayatını yitirdi. Bu meselelerin içerisinde akciğer kanseri var, hava yolu enfeksiyonları, kronik hava yolları hastalıkları var, kalp damar sistemi deveran yolu hastalıkları var. Bunlarla temaslı hastalıkların yanında ömür kalitesini etkiliyor hava kirliliği” dedi.
Prof. Dr. Varol, ülkede ölümlere neden olan risklerin tanımlandığını tabir ederek, “Uyku nizamını bozuyor, depresyona neden oluyor. Yeni açıklamalar bu istikamette. Hatta şöyle çalışmalarda var; 2009 ve 2019 yıllarında Türkiye’de mevte neden olan riskler tanımlanmış. Mesela hava kirliliği bunlara neden olan birinci 5 hastalık ortasında yer alıyor ve bu çok değerli. Onun üstünde mesela tümörler, dolanım sistemi hastalıkları, kronik akciğer hastalıklarının hepsi var. Münasebetiyle ülkemizde hava kirliliği hem hayat kalitesini etkileyen, başta kanserler olmak üzere, sıhhatimizi bu istikamette etkileyen risklerin içinde yer alıyor” diye konuştu.
‘KÖMÜR KULLANIMINA SON VERMEK LAZIM’
Kömür kullanımı ile ilgili de konuşan Prof. Dr. Varol, şunları söyledi:
“Aslında bu hava kirliliğinin nedeni kömür kullanımı, büyük ölçüde ısınma emelli, güç temini etmek gayeli ya da araçlar kaynaklı. Bir an evvel fosil atıklardan kurtulmak, kömür kullanımından bilhassa vazgeçmek lazım. Tüm Türkiye için yaklaşık 42 bin kişi hava kirliliği kaynaklı hastalıklardan öldü dedik. Fakat büyükşehirlerde İstanbul’da 5 bin vefata denk geliyor.
Ankara’da, İzmir üzere vilayetlerde de bu türlü. Ankara’da örneğin yaklaşık 3 bin kişi hava kirliliğine bağlı hastalıklar nedeniyle ömrünü yitiriyor, bunlar çok kıymetli sayılar nitekim. Bu türlü olunca bunlar önlenebilir vefatlar de olabiliyor.
Eğer biz kömürden vazgeçersek hem vefatları engellemiş oluyoruz hem erken yaşta, genç yaşta; hem de kronik hastalıklar, akciğer hastalıkları, sirkülasyon yolu hastalıkları, felç ya da hamile bayanları etkilediği için düşük doğum tartılı bebekler, bebek ölümlerinin engellenmesi üzere de hayat kalitemizi bozan hastanelerimize yük olan sıhhat sıkıntılarından da kurtulmuş oluyoruz. Fuel oil, mazot, ısınma gayeli araç kullanımı bunların hepsi epey hava kirliliğine neden olan uygulamalar.”
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’ta meydana gelen ve 11 ili etkileyen zelzelenin akabinde afet bölgesinde hava kirliliğinin arttığını söyleyen Prof. Dr. Varol, “Depremzedelerin ısınmak gayeli çadırlarında ve konteynerlerinde yaktıkları çok sayıda odun kömür ve içeriğini bilmediğimiz plastik ve ağaç var. Bunlar da hava kirliliğini artırmış durumda bölgede. Tabi zelzelede yıkılan ve denetimli yıkılan binaların molozlarından çıkan toz, duman partiküller bölgedeki hava kirliliğini artırmış durumda. Yalnızca kömür değil tabi ki” dedi. (DHA)