Marmara Denizi’ni müsilajdan kurtarmak üzere Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi tarafından yürütülen ‘Marmara’nın Umudu Pina’ projesi toplantıyla tanıtıldı.
Akdeniz’in en büyük çift kabuklusu pinaların 1 saatte 6 litre deniz suyunu süzerek, müsilajla çabada birinci sırada yer aldığına dikkat çeken Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, “Pinalar Akdeniz’e endemik bir cins. Yani Cebelitarık Boğazı ile İstanbul Boğazı ortası, yalnızca buraya ilişkin. 50 yıl yaşıyorlar. 120 santim boya kadar ulaşıyordu. Artık bizim bulduklarımız en uzun 40-50 santim. O kadar uzayacak kadar fırsat bulamıyor hayvan. Çabucak biz ona ziyan veriyoruz” dedi.
Pinaların gereğince tanınmadığını, bu nedenle de denizlerin paklığı için hayati değere sahip olduklarının bilinmediğini söyleyen Prof. Dr. Sarı, “Ortalama bir pina saatte 6 litre deniz suyunu berraklaştırıyor. Pinalar deniz kıyısından başlıyor, 60 metre derinliğe kadar iniyor. En ağır bulunduğu yerler deniz çayırları” diye konuştu.
“NEDEN ÖLÜYORLAR?”
Prof. Dr. Sarı, 2016 yılının sonbaharında toplu ölümlerin meydana gelmeye başladığını belirterek, “Önce süreksiz olay olarak düşünüldü ancak 2019’a geldiğimizde Akdeniz’deki pinaların yüzde 90’ı ölmüştü. 2022 yılında ise Marmara Denizi dışındaki Akdeniz havzasındaki pinaların hepsi öldü. Şu an yaşayanlar yalnızca Çanakkale Boğazı ile İstanbul Boğazı ortasında. Niye ölüyorlar? Sindirim sistemlerine tek hücreli bir protozoa bulaştı. Daha evvel bulaşmayıp artık bulaşmasının nedeni ise deniz suyu sıcaklığının artması ve iklim değişikliğinin tesiri. Marmara’da ölmemesinin nedeni, özgün bir ikil akıntı sistemi var. Yüzeyde Karadeniz suları, 30 metre altında ise Akdeniz suları olması Marmara Denizi’nin özgün yapısı pinaların yaşama tutunmasına vesile oldu. Pinaların iklim değişikliği dışında da tehditleri var. Kıyı yapıları, demirleme faaliyetleri, balıkçılık, turizm üzere faaliyetler” sözlerini kullandı.
“MARMARA, PİNA İÇİN SON SIĞINAK”
Pinaların müsilajı engellediğini vurgulayan Prof. Dr. Sarı, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Şu an son sığınak Marmara Denizi’nde kaldıkları için onları korumalıyız. Pekala nasıl koruyacağız? Marmara’nın Umudu projesi, tam da bu sırada çıktı. 2020 yılı sonbaharında müsilaj yeni başlamışken, Erdek Körfezi’nde 100 metrekarelik alanda da pinaların tümünün öldüğünü gördük. Toplu vefatlar burada da başladı diye korktuk ancak ölen pinanın yanında genç bir pina çıkmış. Marmara Denizi’nde umut yeşeriyor. Bir muhafaza stratejisi geliştirmemiz lazım. Yeni bir yaklaşımla bütün faaliyetleri sürdürülebilirlik perspektifinde bir ortaya getirmemiz lazım, şuur oluşturmamız lazım. Aklımızı pinalara çevirme vakti. Marmara Bölgesi’nde 25 milyon insan harekete geçmemiz lazım. Saatte 6 litre deniz suyunu süzerek müsilaj oluşumunu engelliyor. Pinalarla birlikte deniz çayırlarını da müdafaamız lazım. Yer yer vefatlar görsek de Marmara, pina için son sığınak.” (DHA)