Ekonomi idaresinin ayda 1’e çıkan dönemlerle açıkladığı kurtarma paketlerini önemli bulmayan piyasalarda IMF’ye gitme tartışmaları sürat kazanırken, yabancı yatırımcı tarafında sermaye denetim ‘korkusu’ sıkça lisana getirilmeye başlandı. Ekonomistler ise Türkiye’nin bu krizden dinamizmi ile çıkabilecek potansiyelde olduğunu vurgularken, mevcut siyasetlerin devamı halinde denetimden çıkacak enflasyonla “bu iş karakolda bitebilir” sinyalini de verdi. Türkiye’nin şimdi krizin faturasını ve sorunun büyüklüğünü bile ortaya çıkarmadığına dikkat çeken iktisat etrafları, “Bu travma siyasi sonuç doğurur, sermaye çıkamamaktan korkuyor” iletilerini verdi.
SİYASETÇİ FAİZİ SEVMİYOR
Kadir Has Üniversitesi, İktisat ve Toplum Mecmuası işbirliği ile hafta içi düzenlenen “Türkiye İktisadı Nereye? Krizden Çıkış Yolları” panelinde konuşan ekonomistler, tahlil için IMF’in her vakit masada olacağını fakat öncelikle borç yükünün ve meselelerin gerçek manada tespitine gereksinim duyulduğunu aktardı. Hem kuru hem de faizi aşikâr bir düzeyde tutma uğraşının sermaye akışlarını durdurduğunu anlatan TÜSİAD Baş Ekonomisti Zümrüt İmamoğlu, kurdaki artışların TL üzerinde önemli maliyet yarattığını aktardı. “Bizim siyasetçimiz faizi sevmiyor. Hem kuru hem faizi tutmaya çalışırsanız sermaye girişleri de durmuş oluyor bu türlü. Yabancı yatırımcının bize geldiğinde en büyük korkusu, sermaye denetimi olacak mı? Adam para yatıracak lakin istediği vakit çıkamamaktan korkuyor. Kur ve faizi birebir anda düşürmeye çalışırsan herkesin aklına gelen ‘bunlar sermaye denetimi getirecek mi’ olur” yorumunu yapan İmamoğlu, var olan döviz borçları nedeniyle IMF’nin her vakit masada bir tahlil önerisi olarak kalacağını lisana getirdi.
DÖVİZ KURU ÇOK ÖNEMLİ
Bilgi Üniversitesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Asaf Savaş Akat, Türk halkının kriz algısının dolardan ve kurdan ibaret olduğunu ve idarenin şu anki ekonomik sürece rastgele bir müdahalede bulunmadığını lisana getirdi. Akat, “Enflasyon, dış açık ve işsizlik Türkiye’nin kriz sürecinde dikkate alması gereken 3’lü eksen ve dengesizliktir. Türkiye’nin en değerli fiyatı döviz kurudur” dedi. Burada Türkiye’nin önündeki güzel ve makus senaryoları yorumlayan Akat, “Kötü senaryo mevcut siyasetlerin, enflasyonu denetimin büsbütün dışına çıkarmasıdır. Türkiye iktisadının bugün gelmiş olduğu finansal, sinai ve ticari entegrasyon göz önüne alındığında çoklukla bu tip öyküler karakolda biter. Bu iş karakolda bitmeye
doğru gidiyor. Kıymetli bir travmaya önemli siyasi sonuçlara tekabül ediyor. Düzgün senaryo ise Türk endüstrisinin dinamizmidir. Burada itimat çok kıymetli.”
CİN ŞİŞEDEN ÇIKTI
Bilkent Üniversitesi İktisadi, İdari ve Toplumsal Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Erinç Yeldan, Türkiye’nin 2000’lerin başına kadar tasarruf yapan bir ülke olduğunu sonrasında ise tasarrufların ulusal gelirler içinde 10 puanlık kayıp yaşadığını anlattı. 2001- 2008 ortası dövizlerin ucuzladığı periyodu 5. Lale Bölümü’ne benzeten Yeldan, “Yaşadıklarımız bize şunu öğretti, fiyat istikrarı makro istikrar olmadan tesirli olmuyor. Enflasyon yalnızca nakdî bir sıkıntı değil, gerçek meselelerin ve iş gücü piyasasındaki külfetlerin tezahürüdür” yorumunu yaptı. Yeldan, Türkiye iktisadı için ‘cinin şişeden dışarıya çıktığını’ siyasi kararlılığa muhtaçlık duyulduğunu kaydetti.