1 Öncelikle bilinmeli ki rastgele bir günde 10 ile 200 palavraya maruz kalabiliyoruz. Palavra, başka insanlara bilerek, yanlış olduğu bilinen bir bilginin doğruymuş üzere iletilmesi, ödüllendirilmek ya da birine ziyan verme maksadıyla bir oburunu açıkça yanıltma teşebbüsüdür.
2 Uzman Ruhsal Danışman Şenol Baygül, “Burada değerli olan niyetli ve şuurlu bir halde gerçeğin değiştirilmesi ya da çarpıtılmasıdır. Eşinin yeni kestirdiği saçlarını beğenmediği halde “güzel olmuş” diyen bir kişi ile işlediği cinayeti inkar eden kişi ortasında aslında fark yoktur. Sırf toplumun palavralara verdiği beyaz, pembe, tozpembesi, siyah üzere… İsimler sayesinde farktan kelam edebiliriz” dedi.
3 Baygül, kelamlarına şöyle devam etti: “Yalanın ne kadar hayatımızın içinde olduğu ortada ve vakit zaman problemlerden kaçınmayı da sağlıyor üzere görünüyor. O vakit “yaşasın yalan!” mı diyeceğiz. Hayır. Her ne kadar anlık rahatlama yaşatıyor, kaçış sağlıyor üzere görünse de palavra uzun vadede olumsuz tesir ortaya çıkarır. Palavra bireyin kendi içinde çatışma yaşayıp gergin olmasına sebep olur ve beşerler ortasında güvensizliği ve arayı arttırır, münasebetleri öldürür.
4 Neden söylendiği kadar palavranın nasıl fark edileceği de cezbedici bir mevzu. Palavraları yakalama ihtimalimiz yüzde 54. Bunu biraz arttıralım. Konuştuğunuz kişinin hakikat söyleyip söylemediğini bilmek istemez misiniz? En yeni bilgiye nazaran en besbelli ipucu niyet akışı içinde. Palavra söyleyen şahıslar konuşmaları sürecince daha uzun mühlet düşünüyor ve daha çok duraksıyor ki zihninde söylediklerine takviye toplayabilsin.
5 Günlük diyaloglarda kıymet verilmediğinden yahut sonraki kelama odaklanıldığından ötürü gözden kaçan mikro sözler de aslında bize her şeyi anlatıyor. Örneğin; gülümsediğimiz vakit gözlerimizin yanlarında kırışıklıklar çıkmıyorsa o gülümseme yüksek ihtimalle düzmecedir.
6 Bir atasözü var bu durumu dayanaklar nitelikte “Bir kişi gülerken göbeği oynamıyorsa ondan korkun.” Bir başka örnek olarak bir insan konuşurken dudaklarını aşağı hakikat istemsizce büküyorsa, bu söylediğine kendisinin bile inanmadığını gösterir.
7 Size anlatılan bir olayın palavra olduğundan şüpheleniyorsanız, karşınızdakinden olayı bir de tersten anlatmasını isteyin. Kıssasını ezberden söyleyen yalancı, geriye hakikat ezberlemeyi hiçbir vakit düşünmez. Güzel bir yalancı, uygun bir hafızaya sahip olmalıdır.Kötü yalancılar vücut hareketlerini ve ses tonlarını denetim edemezler ve bu kanallardan palavra söylediklerini sızdırırlar.
8 Yalan söylemek genel uyarılmış hali oluşturur, şöyle ki palavra söyleyen bireyde gözbebeğinde büyüme, daha sık göz kırpma, boğazında kuruma ve yutkunma görülür. Palavranın izini burun etrafında sürebilirsiniz. Hudut sisteminin en hassas uçları burunda olduğundan ötürü, beynin verdiği uyumsuzluk sinyalleri, kendini birinci olarak burunda gösterir ve burun karıncalanmaya, kaşınmaya ve kızarmaya başlar. Gerçek kaşıntıdan farkı palavra söyleyen kişinin burnunu yavaşça kaşımasındadır.
9 Sağ elini kullanan biri gerçek olayları, anıları ve hislerini paylaşırken sola üste yanlışsız bakmalıdır. Palavra söylüyorsa şayet bakacağı taraf sağ üst taraf yani yaratıcı istikamet olacaktır. Lakin karşınızdaki profesyonel bir yalancıysa bakacağı tek yer gözlerinizin içi. Palavra söylemenin içten içe yanlış bir şey olduğunun bilinmesine bağlı olarak palavra söylerken eller istemsizce ağız bölgesine götürülür, böylelikle pürüz oluşturulmaya saklanmaya çalışılır. Hatta dudaklara dokunmak bile ip ucu.
10 Karşınızdaki kişinin nerede olduğu ve ne yaptığıyla ilgili kuşkunuz varsa sorularınızı cevaplarken ne kadar detay verdiğine dikkat edin. Gereğinden fazla ayrıntı veriyor, öyküsünü destekleyecek detaylar sunuyorsa haklı olabilirsiniz.
11 Yalanı kullanan bireylerin beden duruşu da sizi tehdit olarak gördüğü için sizden geride duracak hatta kaçış rotasını çizmiş olacaktır. Tesadüfe bakın ki lavaboya gitme gereksinimi hissetmiştir. Gözlemleyebileceğiniz başka şey ise vücut ve telaffuzun dengeli olmamasıdır. Örneğin kişi işe gelemediği için başına gelen üzücü bir yaşantıyı paylaşıyor, fakat yüzünde aldatıcı bir gülümseme yakalıyor olabilirsiniz. Ya da palavra söyleyen kişi “evet” der fakat başını “hayır “ manasında sallar.”