Bloomberg’in Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası ve Dünya Sıhhat Örgütü datalarından çıkardığı; ortalama ömür beklentisi, obezite, sigara kullanımı, hava kalitesi ve pak suya erişim üzere faktörleri kullanarak yaptığı sıralamada, İspanya tüm dünya ülkeleri içerisinde birinci sırada yer aldı.
İKİNCİ ÜLKE, İTALYA
Geçen sene altıncı sırada bulunan İspanya, bu yıl İtalya’yı bir basamak aşağı iterek birinciliği elde etti. İki Akdeniz ülkesini İzlanda, Japonya ve İsviçre takip etti.
Bloomberg´ün araştırmasına nazaran ülkelerin gelir düzeyi ile sağlıklı hayat düzeyi ortasında kuvvetli bir bağ var. Avrupa´nın ve Pasifik Bölgesi´nin ortalama gelir düzeyi yüksek ülkeleri sıralamada üst düzeylerde yer alıyor. Sıralamanın en altında ise Sahra-Altı Afrikası, Yemen ve Haiti üzere gelir düzeyi epey düşük bölge ve ülkeler yer alıyor.
ABD 35., KÜBA 30. SIRADA
Ama gelir dışında da epey tesirli olan faktörler mevcut. ABD yüksek gelir düzeyine karşın çok kimyasal uyuşturucu kullanımı, yüksek intihar oranları ve yüksek obezite ile en sağlıklı ülkeler sıralamasında fakat 35. sırada yer buldu. Üstelik Amerika adeta ‘ideolojik rakibi’ olan Küba´nın da gerisinde kaldı. ABD´ye kıyasla bir oldukça yoksul olmasına karşın uzun yıllardır parasız devlet sıhhat sistemine ve önleyici tedavilere yatırım yapan Küba, en sağlıklı ülkeler sıralamasında Amerika´nın beş basamak üzerinde 30. sırada yer aldı.
İspanya son on yılda kalp-damar rahatsızlıkları ve kanser nedeniyle vefatları önemli biçimde azaltması ile en sağlıklı ülkeler sıralamasında üst basamaklara tırmandı. Güçlü yoksul ayrımı olmaksızın tüm vatandaşlara ortalama olarak birebir sıhhat hizmetini devlet kanalı ile sağlaması İspanya´yı ön plana çıkarıyor. Ülke, sıhhat denetimlerini arttırması ve uzman aile tabiplerinin hastalıkları ortaya çıkmadan ve yayılmadan denetim altına alması sayesinde çok daha sağlıklı bir ortama kavuştu.
Aslında İspanya’nın kişi başı sıhhat harcaması OECD ortalamasının altında ve bu mevzuda birinci sırada yer alan ABD’nin de üçte biri seviyesinde. Bu durum sağlıklı ömür ortamı oluşturabilmek için çok para harcamanın değil şuurlu para harcamanın değerli olduğunu ortaya koyuyor.
AKDENİZ DİYETİ, BALIK, SİESTA
İspanya´nın bir öteki avantajı akdeniz diyeti. İspanya ve İtalya üzere Akdeniz ülkeleri bol zerzevat, balık, zeytin yağı, sağlıklı tahıllar ve kuruyemişlere dayanan beslenme alışkanlıklarıyla avantajlı pozisyonda. Ayrıyeten kuzey Avrupa ve Doğu Asya diyetlerinin de Akdeniz ile birlikte bilhassa kalp rahatsızlıklarını önlemede tesirli olduğuna dair sayısız araştırma mevcut. Hatta İspanya´nın klasik kısa öğlen uykusu siesta´sının dahi sağlıklı yaşama çok olumlu katkı yaptığı belirtiliyor.
İspanya yetişkin nüfus içerisinde yüzde 16, 7´lik obezite oranı ile OECD ortalaması olan 19,5´in altında 14. sırada yer bulurken, Türkiye yüzde 22,3 ile 24. sırada yer alıyor. Nüfusu içinde en az obezite oranına sahip ülkeler ise sırası ile yüzde 3,7 ile Japonya, yüzde 5,3 ile Güney Kore´yi ve yüzde 9,8 ile İtalya. Amerika ise yüzde 38,2´lik obezite oranı ile OECD sıralamasında en makus ülke pozisyonunda.
2040 yılında İspanya´nın ortalama 86 yıl hayat beklentisi ile şu an dünyanın en uzun hayat beklentisine sahip olan Japonya´yı geride bırakacağı varsayım ediliyor. Tıpkı yollarda Çin´de de ortalama hayat beklentisinin ABD´yi geride bırakması bekleniyor.
DHA