Amerika ve Türkiye ortasında Ankara’nın Rusya’dan satın aldığı S-400 füze savunma sistemleri konusunda görüş ayrılıklarının aşılması uğraşlarında somut ilerleme sağlanmaması üzerine ABD’den Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasına yönelik adım geldi. ABD Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar’a yazdığı mektupta Amerika’da F-35 eğitimi alan Türk pilotların 31 Temmuz’a kadar ayrılacakları ve program kapsamında yeni eğitim verilmeyeceğini bildirdi.
Shanahan’ın imzasını taşıyan mektup ve mektuba iliştirilen dokümanda Türkiye’nin Rusya’dan S-400 savunma sistemi almaktan vazgeçmemesi halinde Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasına yönelik öbür hangi adımların atılacağına yer verildi.
Haziran ayında 20, Temmuz ve Kasım ayları ortasında da 14 olmak üzere toplam 34 öğrenci pilotun Amerika’ya eğitim için gelmesi planlanıyordu. ABD Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar’a yazdığı mektupta Türk pilotlara artık eğitim verilmeyeceğini açık bir formda tabir etti. Mektuba iliştirilen ve “Türkiye’nin F-35 Programından Çıkarılması” ismini taşıyan evrakta “Bu eğitimler artık gerçekleşmeyecek zira Türkiye’nin F-35 programına iştirakini askıya alıyoruz. Artık bu sistemlerin kullanılmasında yeterlilik kazanılması üzere ihtiyaç olmayacak” sözleri kullanıldı.
“EĞİTİM GÖREN TÜRK ASKERLERİ 31 TEMMUZ’A KADAR ABD’DEN AYRILACAK”
Patrick Shanahan mektubunda Arizona’daki Luke Hava Üssü’nde ve Florida’daki Eglin Hava Üssü’nde F-35 eğitimi alan 42 Türk öğrenci pilotun da 31 Temmuz’a kadar Amerika’dan ayrılması gerekeceğini bildirdi.
Ankara’yı Moskova ile yaptığı S-400 mutabakatının NATO ile ilgilere ve Türkiye iktisadına ziyan verme tehlikesi taşıdığı ve Rusya’ya fazla bağımlı hale gelinmesiyle sonuçlanması riskinin olduğu konusunda bir defa daha uyaran Shanahan “Değerli alakamızı korumak istesek de, Türkiye S-400’leri alması halinde F-35’leri alamayacak. S-400 konusunda hala taraf değiştirme seçeneğiniz var” tabirlerini kullandı.
“F-35 TOPLANTISINA TÜRKİYE KATILMAYACAK”
ABD Savunma Bakan Vekili Shanahan mektuba nazaran, Amerika F-35 programında yer alan bütün hükümet ve savunma sanayi başkanlarının programın performansını pahalandırmak üzere katılacağı CEO toplantısına Türkiye’nin katılmasını da planlamıyor.
Söz konusu toplantı 12 Haziran’da yapılacak. Shanahan mektubunda F-35 programına ait evraklarda yapılacak güncellemelerin de Türkiye’nin iştiraki olmadan yapılacağını belirtti. Türkiye F-35 programının ortaklarından biri olarak toplam kıymeti 9 milyar doları bulan 100 F-35 savaş uçağı almayı planladığını bildirmişti. Türk savunma sanayi şirketleri iniş grubu, yakıt haznesi üzere modülleri dahil olmak üzere F-35 uçaklarının yaklaşık 937 adet modülünü üretiyor.
“ETKİYİ EN AZA İNDİRMEYE ÇALIŞIYORUZ”
ABD F-35 savaş uçaklarının Türkiye tarafından üretilen kesimlerinin üretimini de öteki bir yere taşımayı planlıyor. Pentagon Türkiye’nin Amerika’nın koyduğu ve Patrick Shanahan’ın mektubuna iliştirilen dokümanda de ortaya konulan takvime uyduğu taktirde, Türkiye’nin programdan çıkarılmasının F-35 programına tesirini en aza indirebileceği kanısında.
Pentagon’da basın mensuplarına bilgi veren ABD Savunma Bakanlığı Müsteşarı Ellen Lord Türkiye’nin F-35 programın a iştirakinin askıya alınması süreci için “Son derece disiplinli ve evreli bir geçiş yapmaya çalışıyoruz” tabirini kullandı.
ERDOĞAN “GERİ DÖNÜŞÜ YOK” DEMİŞTİ
Türkiye ise ABD’den gelen ihtarlara karşın S-400 alımından vazgeçmeyecek üzere görünüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Salı günü yaptığı açıklamada Türkiye’nin Moskova ile yaptığı muahededen geri adım atmasının kelam konusu olmadığı bildirisini vermişti. Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar da 22 Mayıs’ta yaptığı açıklamada Türk askeri işçinin S-400 sistemini kullanmak üzere eğitim emelli olarak Rusya’da olduğunu söylemişti. Rusya’nın savunma şirketi Rostec’in yöneticisi Sergey Çemezov Cuma günü yaptığı açıklamada Türkiye’ye S-400 füze sistemlerinin iki ay içinde teslimatının başlayacağını belirtti. ABD Savunma Bakanlığı Müsteşarı Ellern Lord “S-400’lerin alımını durduracakları konusunda umutluyuz. F-35 programında kalmalarını isteriz” dedi.
Ankara, Türkiye’nin üretim sürecinde kilit pozisyonda olduğu F-35’leri satın almak istediğini açıklamıştı. Türkiye geçtiğimiz devirde toplam kıymeti 9 milyar dolar olan 100 savaş uçağı almak istediğini duyurmuştu. ABD’de şu an 4 Türk askeri eğitim görürken, 2 Türk pilotu da ABD’deki üste misyon alıyor. ABD ordusundan alınan bilgiye nazaran şu an 6 Türk yetkili ile birlikte 2 Türk hava teknikerinin de eğitim gördüğü belirtildi.