Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Çelik, yaptığı açıklamada, kalp rahatsızlığından korunmak için alınan tedbirlere işaret etti.
Kalp damar hastalığının ekseriyetle ileri yaşlarda görülmekle bir arada günümüzde değişen ömür şekli ve diyet alışkanlıkları nedeniyle daha erken yaşlarda da görülmeye başladığını tabir eden Çelik, hastalığın bilhassa sigara içenlerde yahut ailesinde genç yaşta kalp damar hastalığı öyküsü olanlarda daha erken yaşlarda görülebildiğini anlattı.
KALP DAMAR HASTALIĞININ BELİRTİLERİ
Çelik, kalp damar hastalığının en sık görülen belirtileri olarak göğüs ağrısı, nefes darlığı ve çarpıntının ön plana çıktığını lisana getirerek, şu bilgileri verdi:
“Bu belirtiler bayanlarda ve erkeklerde farklılık gösterebilir. Örneğin erkeklerde göğüs ağrısı daha sık gelişirken bayanlarda nefes darlığı, ani çok halsizlik ve bulantı daha çok görülebilir. Göğüs ağrısı kalp damar hastalığının en kıymetli belirtisidir. Göğüs kafesi bölgesinde birçok organ yer aldığından kalp nedenli ağrının öbür nedenlere bağlı ağrılardan ayırt edilmesi değerlidir. Hastalar tarafından çok farklı biçimlerde söz edilse de sıklıkla antrenman, gerilim, ağır yemek, soğuk hava üzere faktörlerin akabinde gelişen göğüs kafesinin ortasında hissedilen geniş bir alana yayılan baskı, tartı, sıkışma, ezilme, yanma hissi olarak tanımlanır. Çene, boyun, her iki kol, sırtta sol kürek kemiğinin altına, karın üst kısmına, el bileklerine yayılabilir. Eşlik eden soğuk terleme, bulantı ve kusma üzere bulgular da olabilir. Ekseriyetle tek noktada, batıcı üslupta, konum ile değişiklik gösteren, idmandan bağımsız istirahat halindeyken dahi olan ağrılar öncelikle kalp damarlarından kaynaklanan bir ağrı olarak kabul edilmemektedir.”
“KORUNMANIN TEMELİ ÇOCUKLUKTA ATILMALI”
Doç. Dr. Murat Çelik, göğüs ağrısı şikayetlerinde olduğu üzere, nefes darlığının da dinlenme halinde olabileceğini belirterek, bu durumun önemli bir kalp hastalığını haber verebileceğini lakin birtakım akciğer hastalıklarının da emsal belirtilere yol açtığını ve gerçek sebebin araştırılması gerektiğini kaydetti.
Ailesinde kalp rahatsızlığı hikayesi bulunanların kalp ve damar hastalıkları açısından risk altında olduğuna işaret eden Çelik, bunun değiştirilemez ve önlenemez bir risk faktörü olduğunu lakin şişmanlık, kan basıncı ve kan yağlarının yüksekliği, sigara, şeker hastalığı, hareketsiz ömrün öteki risk faktörleri ortasından yer aldığını ve ömür usulü değişiklikleriyle denetim altına alınabildiğini söz etti.
Doç. Dr. Çilek, “Kalp sıhhatini muhafazanın temeli çocukluk çağlarında atılmaktadır. Zira çocukken edilen alışkanlıklar kalıcıdır ve tüm hayatı etkilemektedir.” diyerek, şöyle devam etti:
“Çocuklara yanlışsız davranış örnekleri gösterilmeli, sağlıklı beslenmesine yardımcı olunmalı, spor yapması teşvik edilmeli ve küçük yaşlardan itibaren kalp sıhhati şuuru aşılanmalıdır. Kalp damar hastalıklardan korunmanın birinci adımı, sağlıklı beslenme ve hareketli ömürdür. Lakin gerekli olduğunda tabip denetimine gidilmelidir. Bilhassa diyet kalp damar hastalıklarından korunulmasında özel bir değere sahiptir. Ağır yağlı yiyecekler, katı yağlar ve şekerli besinlerden uzak durmak gerekmektedir.
Doymuş yağ ihtiyacı (katı yağlar) genelde öteki besinlerden sağlanmalı, bu nedenle ekstra katı yağ alınmamalıdır. Bilhassa çok doymuş olan margarin üzere yağlardan uzak durulmalıdır. Şekerli besinler hem çok kalori kıymetlerine sahiptir hem de insülin karşılığını artırarak şişmanlama nedeni olup kan yağlarının denetimini güçleştirmektedir. Ülkemizde ekmek tüketimi oranı çok yüksektir. Ekmeğin bir diliminin 70-100 kalori olduğu unutmamalıdır. Her öğünde ince bir dilimden fazla ekmek yenmemelidir.”
Haftada en az 3 gün 40-45 dakika olacak biçimde hafif süratli tempoda yürüyüş teklifinde bulunan Çelik, kelamlarını şöyle tamamdı:
“Günlük hayat koşuşturması içerisinde vakit ayırıp da bunu yapamayanların ise gidebildiği her yere yürüyerek gitmesi önerilmektedir. Sigara ile kalp damar hastalıkları gelişimi ve vefatları ortasında direkt bir ilgi vardır. Sigara, damar sertliği hastalığının gelişmesi ve ilerlemesine neden olurken öbür yandan kalp krizini tetiklemektedir. Az ölçüde sigara içmenin dahi ziyanlı olacağı akılda tutulmalıdır. Sigara kullananların kullanmayanlara oranla yaklaşık 20 yıl daha az yaşadıkları gösterilmiştir.
Sigarayı bıraktıktan sonraki 10 yıl içerisinde kalp damar hastalıkları riski azalarak hiç içmeyenler düzeyine inmektedir. Kalp krizi geçirenlerde ise sigaranın bırakılması ile krizin tekrarlama riski yarı yarıya azalmaktadır. Çok alkol tüketimi de hem çok kalori kaynağı olarak kilo denetimini engellemekte hem de kan yağlarını bozmaktadır. Kalp hastalığı riskini bilmek ve muhtemel önemli hastalıklara karşı tedbir almak için sistemli sıhhat denetimlerinin yaptırılması da çok değerlidir. Erkekler 40, bayanlar 50 yaşından sonra en az bir kere doktora giderek gerekli tetkikleri yaptırmalıdır.”
AA