Bilimsel araştırmalara nazaran bağırsak ve beyin ortasında direkt bir irtibat var. Münasebetiyle bağırsaklarımız psikolojimizi olumlu ya da olumsuz istikamette etkileyebiliyor. Pekala bu nasıl oluyor? İşte Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Resul Kahraman’ın mevzuyla ilgili açıklamaları…
Resul Kahraman
Sinyaller beyne çok süratli ulaşır
Bağırsakların bağımsız hudut sistemine Enterik Hudut Sistemi (ENS) ismi verilir. Enterik Hudut Sistemi merkezi hudut sisteminden bağımsız çalışabilir ve yalnızca sindirim sistemini düzenlemekle vazifelidir. Bağırsaklardaki enterik hudut sisteminde tüm sindirim sistemini saran 100 milyondan fazla hudut hücresi bulunur. Bu sistem beynimizde bulunan hücrelerle emsal bağlantı irtibat özelliğine sahip olduğu için bağırsaklarımız ‘ikinci beyin’ olarak da isimlendirilir. Bağırsağın beyne ulaştırdığı sinyaller, beyinden alınan sinyallerden neredeyse 10 kat fazladır. Beyin ve bağırsak ortasındaki bu irtibat, sindirimimizi, ruh halimizi ve düşünme halimizi daha süratli etkilemektedir.
İşte probiyotiklerin gücü
Bağırsaklarımız bakteriler, virüsler, mantarlar dahil olmak üzere trilyonlarca mikroorganizmaya konut sahipliği yapar. Şayet bağırsak yüzeyinizde yararlı bakteriler nam-ı paha probiyotikler fazlaysa bağırsaklarınız sağlıklıdır. Münasebetiyle siz de sağlıklı olursunuz. Üstelik bedende salgılanan serotonin (mutluluk) hormonunun yüzde 95’i yararlı bakteriler tarafından üretilir. Bağırsakta oluşan serotonin de sinirsel bağlantıda rol oynayan unsurlarla beynimizi etkileyerek genel ruh halimizi olumluya döndürür. Yani bağırsaklarınız memnunsa siz de memnun olursunuz.
Prebiyotikleri de unutmayın
Prebiyotikler yararlı bakterilerin yani probiyetiklerin besin kaynaklarıdır. Bu nedenle prebiyotik alımını artırmak bağırsak sıhhatini olumlu tarafta tesirler. Meyve, zerzevat, tohumlar, kabuklu yemişler, kepekli tahıllar, baklagiller üzere besinleri parçalayan yararlı bakterilerin oluşturduğu kısa zincirli yağ asidi bütirattır. Bütirat yalnızca bağırsaklarınızı keyifli etmez, beyninize de yarar sağlar. Bütirat, bağırsak mukoza hücreleri için ana yakıt kaynağıdır. Bağırsak bariyerini güçlü ve sağlam tutmaya yardımcı olur. Ayrıca ruh halini bozan bağırsaklardaki iltihaplanmayı da önlemeye yardımcı olur. Bütiratın yeni beyin hücreleri gelişimine yardımcı olabileceği gösterilmiştir. Bağırsaklarınızdaki bütirat üretimini arttırmanın yolu meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar ve baklagiller üzere bağırsak bakterilerinize direkt besin sağlayan prebiyotik yiyecekleri tüketmekten geçmektedir. Bu nedenle, prebiyotik alımınızı artırın.
Bu belirtiler varsa bağırsağınızda ziyanlı bakteriler artmış olabilir
1) Hazımsızlık, şişkinlik
2) İshal
3) İrritabl (Hassas) Bağırsak Sendromu
4) Kabızlık
5) İştah kaybı yahut olağan dışı açlık
6) Mide bulantısı
Depresyon ve korku üzere meseleler yaşıyorsanız dikkat!
Bağırsaklarda makus bakterilerin çoğalması durumunda ise bağırsak mukozası bozulur ve bağırsak geçirgenliği artar. Münasebetiyle bedene ziyanlı unsurların girişi kolaylaşır. Ziyanlı unsurların kimileri kan beyin bariyerini de aşarak beyin işlevlerini etkileyebilir. Bu durum da korku, keyifsizlik, depresyon ve hafıza sorunları üzere sıkıntılara yol açabilir.
Nasıl beslenmeliyiz?
1 – LİF
Lifli besinler tüketmek, hafızayı ve genel ruh halini güzelleştirir. Bağırsak mikrobiyotasını da destekleyerek iltihaplanmayı ve hücrelerdeki dengesizlik sonucu oluşan gerilimi azaltır. Lif içeriği yüksek yiyecekler ortasında baklagiller, yulaf, fındık, bitter çikolata, meyveler ve sebzeler bulunur.
2 – D VİTAMİNİ
D vitamini, bağırsak florasını (bağırsak yüzeyinde yaşayan bakterilerin tümü) düzenler ve iltihap içeren hastalıkları azaltır. D vitamini içeren birtakım yiyecekler ortasında yumurta sarısı, ton balığı, somon balığı, portakal suyu ve güçlendirilmiş süt bulunur.
3 – PROTEİN
Proteinden varlıklı beslendiğimizde bağırsak floramızdaki yararlı bakterilerin sayısı artar. Bu da ruh halini uygunlaştıran serotonin üretimi nedeniyle depresyon hissini azaltır. Yeterli protein kaynakları ortasında yumurta, yoğurt, yağsız et, hindi, tavuk, balık, brokoli, yulaf ve fındık bulunur.
4 – OMEGA-3
Omega-3 yağ asitleri de yararlı bakterilerin sayısını artırır. Bu da hafızayı, bilişsel fonksiyonu güçlendirmeye ve şeker isteklerini azaltmaya yardımcı olur. Ceviz, keten tohumu, somon, sardalya ve uskumru, Omega-3 açısından zengindir.