Arıların tozlaşma yapmaması durumunda meyve ve zerzevat çeşitliliğinin yüzde 75’inin kaybedileceği ikazında bulunan Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aslı Özkırım, “Balkonunuza ve bahçenize arıların sevdiği çiçekleri ekin. Balkonunuzdaki çiçeklere konduğunda korkmayın, onları kovmayın.” daveti yaptı.
Arıların ömrünü tehdit eden ögeler ve alınması gereken tedbirlere ait bilgi veren Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Kısmı Öğretim Üyesi ve Hacettepe Üniversitesi Arı ve Arı Eserleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Aslı Özkırım, 2006’dan bu yana arıların kuşağının tehlike altında olduğunu söyledi.
Arıların etrafa bağlı yaşadığını ve etraftaki her türlü değişikliğin göstergesi olduğunu belirten Özkırım, “Biz, etrafta yolunda gitmeyen bir şeyler varsa bunu evvel arılardan anlıyoruz. 2006’dan beri de yolunda gitmeyen bir şeyler olduğunun farkındayız ve arıların kuşağının tükenme tehdidiyle karşı karşıya kaldığı bir gerçek. Birtakım yıllarda bu en üst düzeye ulaşıyor, kimi yıllarda daha düşük oluyor.” sözlerini kullandı.
MEYVE VE ZERZEVAT ÇEŞİTLİLİĞİ AZALABİLİR
Özkırım, arıların ekosistemdeki en kıymetli misyonunun tozlaşma olduğunu, tozlaşma yapılmadığında meyve ve zerzevat üretiminin olmayacağını belirterek, “Arılar tozlaşma yapmazsa tükettiğimiz meyve ve sebzelerin yüzde 75’ini kaybetmeye başlarız. Zira bu meyve ve sebzelerin çiçekleri yalnızca böcekler tarafından tozlaştırılırsa meyveye dönüşebiliyor. Yani bir meyve ya da zerzevatın çiçek açması onun meyveye ya da zerzevata dönüşebileceği manasına gelmiyor. O çiçeğin, döllenmesi için arıya muhtaçlığı var.” diye konuştu.
Arı kuşağının tükenmesinin önemli meseleleri beraberinde getirebileceğine işaret eden Özkırım, “Tedbir alınmazsa pazar tezgahlarındaki meyve ve zerzevat çeşitliliği evvel azalacak, azalınca fiyatı yükselecek, beşerler ulaşamaz hale gelecek, kiloyla alınanlar taneyle alınır hale gelecek. Alım gücü azalacak, sonra da bu eserler esasen büsbütün yok olacak.” dedi.
Arıların tek vazifesinin bal yapmak olmadığını vurgulayan Özkırım, “Ülkemizde arılar daima bal yapmakla eşleştirilmiş. İnsanlara ‘Arılar yok oluyor.’ dediğimizde, ‘Arılar olmazsa bal olmaz, ben de kahvaltıda bal yemesem ölmem.’ diye düşünüyorlar. Bu türlü olunca güya bir tehdit yok üzere düşünülüyor ancak aslında değerli bir tehdit kelam konusu.” değerlendirmesinde bulundu.
Arıların tabiata ve etrafa sayısız yararları bulunduğuna işaret eden Özkırım, “Sadece zerzevat ve meyve değil, lor, süt, yoğurt da arısız olamaz. Zira Türkiye’deki meraların yüzde 95’i arıların tozlaşması sayesinde oluşuyor ve bu mera alanları besicilikte kullanıyor yani büyükbaş ve küçükbaş hayvanlardan süt eldesinde tekrar arıların hissesi var. Bu ilgiyi kurarsak arıların tabiata ve etrafa kazandırdıklarını daha âlâ anlarız.” tabirini kullandı.
“ARILARA HAYAT ALANI AÇIN”
Türkiye’deki arı çeşitliliğine vurgu yapan Özkırım, tüm Avrupa’da 3, yalnızca ise Türkiye’de 5 çeşit arı olduğunu söyledi. Bu genetik zenginliğin korunması gerektiğini tabir eden Özkırım, şunları kaydetti:
“Meyve ve zerzevat çeşitliliği için arılara ömür alanı açın. Apartman dairesinde yaşasanız bile saksıyı toprakla doldurabilir ve arıların sevdiği çiçekleri balkonunuza, bahçenize ekebilirsiniz. Yani süs bitkisi yerine bal veren bitkileri tercih edin. Arıyı cezbeden mor, sarı, mavi üzere ballı bitkiler ekebilirsiniz. Örneğin melisa, kekik bitkisi. Maydonoz bile arı için fevkalade bir nimet. Böylece arıların açlıkla karşı karşıya kalmasını önlemiş olursunuz. Ve arılar balkonunuzdaki çiçeklere konduğunda korkmayın, onları kovmayın ve onlara doğal hayat alanı açın.”
Karbondioksit gazının yükselmesine bağlı olarak sıcaklık değişimlerine yol açacak basınçlı, gazlı eserlerin de kullanılmaması gerektiğini tabir eden Özkırım, “Sıcaklıkların değişmesi yalnızca arıların değil, birçok canlının vefatına sebep olur. Basınçla çalışan kozmetiği hem siz kullanmayın hem de kullananlara mahzur olun. Zira iklimsel değişiklikler de arılarla birlikte birçok canlının vefatına sebep olur. Bunu esasen ozon katmanı için yapıyoruz.” kelamlarına yer verdi.
Özkırım, tarım ilaçlarının kullanıldığı alanlarda pestisit ve ot öldürücü ilaçlar kullanılmaması gerektiğini de tabir etti.
AA