Tütün kullanımıyla gayret dernekleri, ABD’de Beverly Hills Kent Konseyi’nin kentte sigara satışının yasaklaması istikametindeki kararının Türkiye’de de uygulanmasını istedi.
Türkiye Teneffüs Araştırmaları Derneği (TÜSAD) Tütün Denetimi Çalışma Kümesi üyesi Prof. Dr. Nazmi Bilir, tütünle gayrette örnek olan karara ait değerlendirmede bulundu.
Tütün eserleri kullanımı ve sigara dumanına maruz kalmayı önlemek için birçok ülkede kıymetli düzenlemeler yapıldığını belirten Bilir, tütünle uğraşın halk sıhhatinin korunması açısından çok büyük değer taşıdığının altını çizdi.
Bilir, Türkiye’nin tütünle gayrette değerli yasal düzenlemeleri hayata geçirdiğini, tütün eserleri reklamlarının ve kapalı alanlarda tütün eserleri kullanımının yasaklandığını anımsattı.
Türkiye’nin hayata geçirilen yasal düzenlemelerle birçok ülkeye örnek gösterildiğine işaret eden Bilir, “Dünyada artık sınırlamalardan çok sigara satışına ait daha kapsayıcı yasaklar kelam konusu olmaya başladı. Bu alanda son olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde yeni bir uygulama hayata geçirilecek. Beverly Hills’teki tütün satışı yasağı sigaranın yanı sıra elektronik sigara ve öteki tütün eserlerini de kapsıyor. Bu çok çok değerli bir karar.” dedi.
TÜRKİYE’DE DE UYGULANMALI
Bilir, tütün denetimi uygulamaları kapsamında bilhassa kapalı yerlerde sigara içilmesinin yasaklanmasının yanı sıra sigara satışının yasaklanmasının da çok kıymetli olduğunu söyledi.
Sigaranın yanı sıra öteki tütün eserlerinin satışının büsbütün yasaklanmasının tütün denetimi uğraşlarını güçlendireceği değerlendirmesinde bulunan Bilir, şunları kaydetti:
“Kaliforniya’daki uygulamanın sigaranın yanı sıra elektronik sigara ve öteki tütün eserleri ile elektronik sigarayı da kapsıyor olması çok değerli. Esere ulaşmakta kasvet yaşayan kişi, daha az sigara içmeye başlayacak ve vakitle bu alışkanlıktan uzaklaşacaktır. Fakat bu ortada kontroller de sıkılaştırılarak mümkün yasa dışı kaçak yollarla girişlerin yapılmaması sağlanmalı.
Bu uygulama birçok ülkeye örnek olmalı. Tütünle uğraşta dünyaya örnek olan Türkiye’nin bu düzenlemeyi de uygulamaya geçirmesini temenni ediyoruz. Tütün eserlerinin satışının daha kapsayıcı bir formda sonlandırılması, erişimin mümkün olduğunca engellenmesi ve yasaklanması bilim insanlarının en büyük isteğidir.”
UMUT VEREN KARAR
Türk Toraks Derneği Tütün Denetimi Çalışma Kümesi Sekreteri Dr. Pınar Pazarlı da kelam konusu kararı desteklediklerini söyledi.
“Tütün eserleri ve nikotin bağımlılığı ile uğraş, kesinlikle tütün sanayisinin karlılığının azaltılmasını sağlayan müdahalelerle desteklenmeli. Bu karar da tütünsüz dünya vizyonu için epeyce umut vericidir.” diyen Pazarlı, uğraşın lakin bu halde hedefine ulaşabileceğini tabir etti.
Pazarlı, kelamlarına şöyle devam etti:
“Finlandiya düzgün bir örnektir. Şöyle ki Finlandiya’da, sigara içme oranlarını ‘azaltmayı’ hedefleyen 1970’lerdeki tütün denetimi çalışmaları ile sağlanamayan muvaffakiyet, 2010’dan itibaren tütün ve tütün mamülleri kullanımının ‘tamamen sonlandırılması’ hedefini güden yeni yasal düzenlemeler sonucunda lakin elde edildi.
Bu yeni düzenlemelerin büyük çoğunluğu tütün sanayisinin karlılığını engelleyen düzenlemelerdir. Örneğin, tüm tütün eserlerinin satışı, müsaade dokümanına natüreldir ve tütün eserlerinin satış yerlerinde görüntülenmesi katiyen yasaktır. Türkiye’de epey yaygın olan e-sigaraların internetten satışı üzere durumlar, tütün eserlerinin ‘uzaktan satışını yasaklayan’ düzenlemelerle denetim altına alınmıştır.
Yine Türkiye’de gençler ortasında çok yaygın kullanılan aromalı nikotin eserleri, Finlandiya’da büsbütün yasaklanmıştır. Sonuçta, 1978-1982 yılları ortasında sigara içme oranı yüzde 26 iken, 2018 prestijiyle bu oran yüzde 14’e inmiştir. Bu durum; tütün eserlerinin satışları ilgili düzenlemelerin ne derece tesirli olduğunun en düzgün delilidir.”
Tütün kullanımına bağlı her yıl en az 7 milyon kişinin ömrünü yitirdiğine dikkati çeken Pazarlı, tütün sanayisinin son yıllarda “Dumansız bir dünya, dumansız bir gelecek” vaat eden telaffuzlarla, e-sigara, ısıtılmış tütün üzere yeni eserlerin daha sağlıklı olduğu algısını yaratmayı hedeflediklerini söyledi.
Pazarlı, “Bu sayede gelecek kuşakların sigarayı bırakıp, yerine yeni eserlerini kullanması maksadına hizmet eden vakıflar kurmakta, bu bahisteki çalışmaları finanse etmekte; insanları, gençleri, kanun yapıcıları ve sıhhat siyasetlerini düzgün bir imaj algısı yaratarak yanıltmayı hedeflemektedir. Lakin tütün ve nikotin bağımlılığı ile uğraş eden herkes çok düzgün bilir ki ‘tütünsüz dünya’ vizyonu, tütün sanayisi ile birlikte inşa edilemez.” değerlendirmesinde bulundu.
Pazarlı, tabip ve bilim insanı olarak Beverly Hills’te alınan kararı takviyelerini belirterek, bu kararın Türkiye dahil tüm ülkelerin de hayata geçirmesini istediklerini kaydetti.
Geçtiğimiz günlerde ABD’nin Kaliforniya eyaletinde Beverly Hills Kent Konseyince, kentte elektronik sigarayı da kapsayan tütün ve tütün mamüllerinin satışının yasaklanması tarafında karar alınmıştı. Kararın, 4 Temmuz’da yürürlüğe gireceği ve 1 Ocak 2021’den itibaren uygulanmaya başlanacağı açıklanmıştı.
AA