İşlettiği krom madeninin işletme ruhsatı alacaklısı tarafından haczedilen işletmeci, soluğu İcra Hukuk Mahkemesi’nde aldı. Mahkeme, borçlu madencinin şikayetini kabul etti, işletme ruhsatına konulan haczi kaldırdı. Kararı alacaklı davalı temyiz edince devreye giren Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, işletme müsaadesinin devredilemeyeceğine, işletme ruhsatının bir bütün olarak ve yönetmelikte belirtilecek temeller çerçevesinde devredilebileceğine dikkat çekti. Maden Kanunu’nda maden işletme ruhsatının haczedilemeyeceğine dair bir düzenlemeye yer verilmediğinin hatırlatıldığı kararda, “Yasa hususlarına nazaran maden işletme ruhsatının devredilebileceği, ipotek edilebileceği, icra dairesince satışının yapılabileceğinden işletme ruhsatı üzerine haciz konulabilir. Fakat işletme hakkı ile bütünlük teşkil eden tesis, vasıta, alet ve materyalin münferiden haczedilemeyeceği düzenlenmiştir.
UYGULANMASI MÜMKÜN DEĞİLDİR
Somut olayda; Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğüne müzekkere yazılarak borçlunun maden işletme ruhsatı ve işletmenin tamamına haciz konduğu anlaşılmaktadır. Borçlunun talebi ruhsat üzerine haciz konulamayacağına ait olup, ruhsatla ilgili Maden Kanunu’nun 40. unsurunun uygulanması mümkün değildir. Bu durumda mahkemece istemin reddi yerine yazılı münasebetlerle haczin kaldırılması istikametinde karar tesisi isabetsizdir” denildi.
KARARIN BOZULMASINA HÜKMEDİLMİŞTİR
Bozma kararının akabinde İcra Hukuk Mahkemesi, birinci kararında direnince bu kere devreye Yargıtay Hukuk Genel Şurası girdi. Genel Heyet kararında şu tabirlere yer verildi: “Bilindiği üzere İcra İflas Hukukunda kural olarak borçlunun malvarlığını teşkil eden mal, alacak ve hakları, alacaklılarına karşı bir tıp teminat oluşturur. Borçlunun malvarlığını oluşturan mal, alacak ve hakları borç için haczedilebilir. Maden Kanunu’nun 40. hususunun 1. fıkrası ile madenin işletilmesi için gerekli olan ve tek başına bir kıymet tabir eden her türlü malın münferiden haczi yasaklanmıştır. Birebir hususun 2. fıkrasında ise haczi mümkün olan değerler belirtilmiş ve hangi durumlarda haczin mümkün olacağı belirlenmiştir. Fakat haczi yasaklanan bedeller ortasında maden işletme ruhsatı bulunmamaktadır. Kaldı ki, anılan kanunun 27. hususunda maden işletme ruhsatının diğerine devredilebileceği, 39. unsurunda rehnedilebileceği, 43. hususunda üzerine ipotek tesis olunabileceği ve icra dairesince satışının yapılabileceği düzenlenmiştir. Bu durumda tersine bir karar bulunmadığından maden işletme ruhsatı üzerine haciz konulabilir. Açıklanan nedenlerle Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma ilamına uyulması gerekirken, evvelki kararda direnilmesi metot ve yasaya ters olup, direnme kararı bozulmalıdır. Kararın oy birliği ile bozulmasına hükmedilmiştir.”
İHA