Çin önderi Şi ile Rus mevkidaşı Vladimir Putin in dünkü görüşmelerinin akabinde iki ülke ortasında Escort Telsiz stratejik işbirliği alanında ortak bildiri yayımlandı
Bildiride Uzak Doğu dan Avrupa ya Güneydoğu Asya dan Orta Doğu ya Afrika dan Latin Amerika ya kadar geniş bir coğrafyada Ukrayna daki krizden Telsiz Escort Bayan Kuzey Kore nin nükleer programına Suriye deki iç savaştan Libya daki ve Filistin deki duruma kadar farklı sorun alanlarına ait görüşlere yer verildi
Bildirinin Kremlin in paylaştığı halinde tüm sorun Telsiz Escort alanlarına değinilirken Çin Dışişleri Bakanlığının paylaştığı halinde Ukrayna krizinin tahlili dışındaki kısımların yer almaması dikkati çekti
Küresel ölçekte stratejik işbirliği vurgusu iki ülkenin artan büyük güç rekabetinde ABD ve Batılı müttefikleri karşısında global çıkarlarını savunmak üzere ortak hareket etme niyetini ortaya koyarken Çin in bildiriyi duyurma üslubu Rusya nın küresel ortağı olarak algılanma konusundaki çekincesini gözler önüne serdi
Kremlin in açıklamasına nazaran başkanlar dünyanın süratli bir değişimden geçtiğine memleketler arası tertibin mimarisinin dönüştüğüne işaret ederek gelişmekte olan piyasalar ile ülkelerin yükselişi ve bölgesel güçlerin sayısının artmasıyla dünyanın çok kutuplu bir yapıya evrildiğini vurguladı
Dünyada birebir vakitte hegemonya teşebbüslerinin tek taraflılığın ve korumacılığın da yayıldığına dikkat çeken taraflar kozmik kabul gören memleketler arası hukuk normları ve prensipleri yerine kurallara dayalı düzen ismi altındaki tek taraflı dayatmaların kabul edilemeyeceği görüşüne yer verdi
UKRAYNA KRİZİ
Taraflar Ukrayna krizinin BM Şartı nın gayeleri ve unsurlarına bağlı kalarak diyalog ve müzakere yoluyla çözülmesi gerektiğini altını çizerek gerginliği artıracak çatışmayı uzatarak krizin denetimden çıkmasına yol açacak adımlardan kaçınılması davetinde bulundu
Rus tarafının barış görüşmelerine en kısa vakitte dönülmesi taahhüdüne bağlılığını vurguladığı Çin in Ukrayna krizinin siyasi ve diplomatik tahlili için yapan rol oynamaya yönelik iradesini ve bu mevzudaki tekliflerini takdirle karşıladığı belirtildi
Liderler ABD ve Batılı ülkelerin krizdeki halini üstü kapalı eleştirerek Herhangi bir ülke yahut ülkeler kümesinin diğer ülkelerin legal güvenlik çıkarlarına ziyan vererek askeri siyasi ve başka alanlarda avantaj elde etmesine karşıyız sözünü kullandı
Krizinin tahlili için tüm tarafların yasal güvenlik dertlerine hürmet gösterilmesi bloklar ortası cepheleşmeden ve yangına körükle gitme yaklaşımından kaçınılmasının ehemmiyetini vurgulayan başkanlar Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun onay vermediği her tipten tek taraflı yaptırıma karşı olduklarının altını çizdi
NATO VE ASYA PASİFİK
Taraflar NATO nun bölgesel nitelikteki savunma yükümlülüklerine bağlı kalmasını öbür devletlerin egemenliğine güvenliğine çıkarlarına tarih uygarlık ve kültür çeşitliliğine hürmet göstermesi ülkelerin barışçı kalkınmasını objektif ve önyargısız değerlendirmesini talep etti
NATO nun güvenlik ve askeri alanda Asya Pasifik bölgesi ile bağlarını güçlendirmesine yönelik telaşlarını lisana getiren başkanlar bölgede dışlayıcı blokların oluşturulmasına ve bloklar ortası kamplaşmaya karşı olduklarını vurguladı
Liderler ABD nin Hint Pasifik stratejisinin bölgede barış ve istikrara olumsuz tesir ettiğine değinerek Soğuk Savaş mantığını yansıttığını ileri sürdükleri bu tavra karşılık Rusya ve Çin in bölgede üçüncü tarafları amaç almayan açık eşit ve kapsayıcı bir güvenlik sisteminden yana olduğunu aktardı
Bölgede Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği APEC çerçevesinde işbirliğini geliştirerek sürdüreceklerini vurgulayan taraflar Güneydoğu Asya Uluslar Birliği ASEAN ülkeleri ile eşgüdümü ve işbirliğini derinleştireceklerini ASEAN ın bölgesel entegrasyon mimarisinin ana ögesi olarak fonksiyonunun güçlendirilmesinden yana olduklarını kaydetti
KUZEY KORE
Kore Yarımadası ndaki durumdan telaş duyduklarını söz eden başkanlar tüm taraflara sakin ve itidalli davranmalarını gerginliği azaltacak uğraşlara takviye vermeleri daveti yaptı
Liderler ABD tarafının nükleer silahlanma konusunda Kuzey Kore nin legal güvenlik dertlerine cevap vermesi ve diyaloğun sürdürülmesi için uygun şartları yaratması gerektiğini kaydetti
Kore Yarımadası nın nükleer silahlardan arındırılması için barış ve istikrarı sağlamaya yönelik ortak teşebbüslerin gereğine işaret eden taraflar Koreler ortasındaki uyuşmazlığın siyasi tahlili için eş vakitli ve basamaklı paralel müzakerelere muhtaçlık olduğunu vurgulayarak Rusya ve Çin in bu süreçte yapan rol oynayabileceğini belirtti
ORTA DOĞU
Çin ve Rusya önderleri ortak bildiride Orta Doğu da barış ve istikrarın korunmasını bölge ülkelerinin stratejik bağımsızlığını ve kronik meselelerini diyalog ve müzakere ile çözmesini desteklediklerini lisana getirdi
Taraflar İran ve Suudi Arabistan ın Çin in arabuluculuğunda diplomatik ilgilerini olağanlaştırma konusunda vardıkları muahedeyi takdirle karşıladıklarını belirtti
Suriye nin egemenliğini bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü dayanaklarını söz eden başkanlar şahsen Suriyelilerce örgütlenecek ve yürütülecek kapsamlı siyasi tahlil sürecinden yana olduklarını vurguladı
Libya daki siyasi tahlile de Libyalıların öncülük etmesi gerektiğini vurgulayan taraflar Körfez Bölgesi nde kolektif güvenlik mimarisinin inşasına takviye için tüm taraflarla temas halinde olacaklarını kaydetti
Liderler Filistin probleminin iki devlet unsuru temelinde kapsamlı ve adil halde çözülmesi davetini yineledi
ORTA ASYA AFRİKA LATİN AMERİKA VE ARKTİKA
Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütünün KGAÖ bölgesel güvenliğe olumlu katkı sağladığına işaret eden taraflar bölgede barış ve istikrarın sağlanması hedefiyle Çin ve KGAÖ ortasında işbirliğinin geliştirilmesi potansiyeli olduğunu vurguladı
Taraflar Orta Asya ülkelerinin egemenliğini ve ulusal kalkınmasını desteklemek için karşılıklı eşgüdümü güçlendireceklerini bölgede dış müdahaleleri ve renkli devrim teşebbüslerini kabul etmeyeceklerini tabir etti
Afrika da memleketler arası işbirliği için elverişli şartların sağlanmasının ehemmiyetinin altını çizen başkanlar kıta ülkelerinin problemlerini bağımsız formda çözmesi teşebbüslerine barış ve kalkınma eforlarına takviye verdiklerini lisana getirdi
Çin ve Rusya önderleri Latin Amerika ve Karayip ülkeleri ile karşılıklı temasları ve diyaloğu güçlendireceklerini bölgede istikrara ve barışa katkı sağlayacaklarını söz etti
Taraflar Kuzey Kutup Dairesi Arktika bölgesinin barış istikrar ve yapan işbirliği bölgesi olmasından yana olduklarını aktardı
DÜNYA DEĞİŞİYOR VE BUNA BİZ İSTİKAMET VERİYORUZ
Şi nin üç günlük ziyareti bugün sona ererken Çin başkanının dün gece basın toplantısının yapıldığı binadan ayrılırken kameralara yansıyan diyalog ziyaretin havasını özetler nitelikteydi
Şi Putin e Şu anda dünya yüzyılda bir görülecek bir değişimden geçiyor ve bu değişime biz istikamet veriyoruz derken Putin de Çinli mevkidaşına Katılıyorum Kendine düzgün bak sevgili dostum diyerek veda etti AA