Tolga UĞUR
Seçim periyodunda düşük faizli kredi musluklarının açılması yatırım ve istihdam getirmedi. Düşük faizli krediyi alan firmalar, dövize yatırım yapmayı tercih etti.Merkez Bankası’nın araştırmasına nazaran, 2022’nin birinci 6 ayında, kredi/satış oranını artıran firmaların net döviz alımı yüzde 773 arttı.
Merkez Bankası, ‘Ani Kredi Büyümesi ve Firma Davranışı: Bir Olay Analizi’ başlıklı bir araştırma yayımladı. 10 Ekim’de yayımlanan araştırmada, uygulanan seçim iktisadı nedeniyle geçen yılki üzere ‘aşırı’ ve ‘seçici olmayan’ kredi büyümesinin, Türkiye üzere gelişmekte olan ülkelerde verimlilik artışına neden olmadığı tarafındaki bulguları teyit ettiği vurgulandı.
Merkez Bankası araştırmasına nazaran, 2022 yılının birinci 6 ayında, 2021’in birebir devrine nazaran kredi/satış oranını artıran firmaların net döviz alımı yüzde 773, azaltan firmaların net döviz alımı ise yüzde 151 arttı.
FİNANSAL İSTİKRARI BOZDU
Merkez Bankası’nın yaptığı araştırmada kredilerdeki ‘aşırı’ büyümenin fiyat istikrarı ve finansal istikrarda bozulmalara yol açarak ekonomiyi dış şoklara karşı savunmasız hale getirdiğinin vurgulanmasıyla iktisatta son 2 yılda yaşananların adeta kısa bir özeti sunuldu.
Araştırmada “Daha fazla kredi kullanan KOBİ’lerin ithalat, yurt içi girdi alımı, vadesinden evvel yabancı para cinsi borç kapatma ve net döviz alımlarını artırdığı, daha fazla kredi kullanan büyük firmaların ise döviz alımlarını artırma eğiliminde olduğu görülmektedir” tabirlerine yer verildi.
İHRACATA YANSIMADI
Sonuçların, görece daha fazla kredi kullanan firmaların net döviz alımlarını ortalamada yaklaşık 28 bin dolar artırdıklarını gösteren araştırmada, “Özetle, ilgili periyotta daha fazla kredi kullanan firmaların bu kullanımı satış ve ihracat performanslarına yansıtamadığı; bunun yerine ithalat, vadesinden evvel yabancı para borç kapatma ve net döviz alımlarını artırdıkları görülmektedir” denildi.
Daha fazla yatırım, istihdam ve büyüme getireceği vaadiyle uygulanan düşük faiz siyaseti sayesinde şirketlerin kullandığı krediler, iktisat siyasetlerinin yarattığı belirsizlikle birlikte finansal süreçlere yöneldi. Bir öbür tabirle, yatırıma gideceği söylenen krediler, dövize yöneldi.