Merkez Bankası (TCMB) şirketlerin döviz alımları için bankalara yeni kurallar getirirken, uygulamalar piyasa iktisadı ile uyumlu olmaktan her geçen gün biraz daha çıkmaya başladı. TCMB’nin son attığı olağan dışı adımlar rekabetçi bir piyasayı büsbütün ortadan kaldırırken, çoklu kur devrini de başlatmış oldu. Hafta başında bankalara, “döviz fazlası olanlara doları daha yüksek kurdan satın” talimatı gönderen TCMB, döviz fazlası olan firmalara ve ferdi yatırımcılara doların 19.20 liradan satılmasını istedi. Net döviz açığı olan firmaların ise 19.01 liradan döviz alımı yapabileceği belirtildi. Bununla birlikte bankalardan, kredi bakiyesi 5 milyon TL ve üzerinde olan şirketlerin döviz konumlarını aylık olarak TCMB’ye raporlamaları istendi. Ve son olarak döviz ofislerinin da 500 bin dolar üstü satışları TCMB onayı ile gerçekleştirebileceği argümanları gündeme geldi.
SÖZCÜ müellifi Dr. Nedim Türkmen, “Türkiye sermaye hareketlerinin kısıtlandığı ve fiili çoklu kur uygulandığı bir ülkeye dönüşüyor. Bu dönüşüm, ülkemizi fiziki yabancı para sorunu ve kurların çok yükseleceği bir periyoda sürükleyecek” yorumunu yaptı.
Nedim Türkmen
HER FİRMAYA FARKLI KUR
Türkmen, TCMB’nin banka ile müşteri ortasındaki süreçte, kuru belirleme tarafında attığı bu adımların piyasada rekabetin oluşmasını önemli halde meşakkate sokacağını belirtti. Merkez Bankası’nın bir bankaya döviz alımı için müracaatta bulunan X firmasına 19.10 TL’den, Y firmasına 19.30 TL’ten döviz alımı onayı verebileceğini ve Z firmasına ‘döviz alamaz’ da diyebileceğini anlatan Türkmen, “İşte bu durumlar ortaya çıktığında, hür kur rejimi sona ermiş olacak. Merkez Bankası kuru dikte ettiren ve belirleyen pozisyona gelecek. Çoklu kur devri ortaya çıkacak. Rekabetçi bir piyasa ortadan kalkacak” dedi.
Mahfi Eğilmez
Sermaye hürlüğü artık bir illüzyon
Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez blogunda yer verdiği yazısında Türkiye’de sermaye hareketlerinin hürlüğü tabirinin artık sadece bir illüzyondan ibaret olduğunu söz etti. Sermaye hareketlerinin hürlüğünün askıya alındığını söyleyen ve Türkiye’nin dışa açık bir iktisat olduğuna dikkat çeken Eğilmez, “Dış ticaret de tıpkı formda askıya alınmadığı sürece faizi ve kuru tıpkı anda uzun müddet denetim altında tutmak kolay değil” yorumunu yaptı. Eğilmez, “Ekonomideki üçlü açmaz hipotezine nazaran; sermaye hareketlerinin hürlüğü, sabit döviz kuru ve bağımsız para siyaseti uygulaması tıpkı anda var olamaz” dedi.