Viral enfeksiyonlar (Hepatit B, C), çok alkol tüketimi, kistik fibroz, karaciğerde biriken yağ, karaciğerde biriken bakır, bedende demir birikimi, obezite yahut diyabet, kalıtsal şeker metabolizması bozuklukları üzere nedenlerle ortaya çıkan siroz hastalığı nedir? Siroz bulaşıcı mıdır? Bilinmesi gerekenleri haberimizde sizler için derledik…
SİROZ HASTALIĞI NEDİR?
Siroz, karaciğer hücrelerinin kaybını ve karaciğerin geri dönüşü olmayan yara izini içeren bir karaciğer hastalığı komplikasyonudur.
Alkol ve viral hepatit B ve C, birçok diğer neden olmasına karşın, sirozun ortak nedenleridir. Sirozlara neden olan hastalıklar karaciğer hücrelerini zedeler ve öldürürler; daha sonra, ölen karaciğer hücrelerine bağlı iltihap ve tamirat, skar dokusunun oluşmasına neden olur. Ölmeyen karaciğer hücreleri, ölen hücrelerin yerini almak için çoğalır. Bu, yara dokusu içinde yeni oluşan karaciğer hücrelerinin (rejeneratif nodüller) kümeleriyle sonuçlanır. Kimyasallar (alkol, yağ ve kimi ilaçlar gibi), virüsler, toksik metaller (genetik hastalıkların bir sonucu olarak karaciğerde biriken demir ve bakır gibi) ve otoimmün karaciğer hastalığı üzere bedenin bağışıklık sisteminin karaciğere saldırdığı
sirozun birçok nedeni vardır.
SİROZ NEDENLERİ
Sirozun farklı nedenleri bulunmaktadır. En yaygın nedenler ise şöyledir:
– Viral enfeksiyonlar (Hepatit B, C)
– Alkol
– Karaciğerde biriken yağ (alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı)
– Bedende demir birikmesi (hemokromatoz)
– Kistik fibroz
– Karaciğerde biriken bakır (Wilson hastalığı)
– Obezite ve yahut diyabet
– Kalıtsal şeker metabolizması bozuklukları (galaktozemi yahut glikojen depo hastalığı)
– Genetik sindirim bozukluğu (Alagille sendromu)
– Bedeninizin bağışıklık sisteminin neden olduğu karaciğer hastalığı (otoimmün hepatit)
– Safra kanallarının tahrip olması (primer biliyer siroz)
– Safra kanallarının sertleşmesi ve skarlaşması (primer sklerozan kolanjit)
– Frengi yahut bruselloz üzere enfeksiyonlar
– Metotreksat yahut izoniazid dahil ilaçlar
SİROZ BELİRTİLERİ
Siroz sıklıkla karaciğer hasarı yayılana kadar hiçbir belirti yahut semptom göstermez. Belirtiler ve semptomlar ortaya çıktığında aşağıdakiler görülebilir:
– Yorgunluk
– Hastalıklı karaciğerde kanın pıhtılaşma faktörlerinin üretiminden kaynaklanan kolay morarma
– İştah kaybı
– Mide bulantısı
– Bacaklarınızda, ayaklarda yahut ayak bileklerinde şişlik (ödem)
– Kilo kaybı
– Ciltte kaşıntı
– Kanda bilirubin birikimine bağlı olarak cildin sararması (sarılık)
– Karında sıvı birikimi (assit)
– Ciltte örümcek ağına emsal kan damarları
– Avuç içinde kızarıklık
– Şuur bulanıklığı, uyku hali ve konuşma bozukluğu (hepatik ensefalopati)
– Anemi
– Libido kaybı
– Burun kanaması
– Koyu renk idrar
– Kan kusma
– Erkeklerde: erkeğe has kıllanmanın kaybı, erektil disfonksiyon, testiküler atrofi, jinekomasti
– Bayanlarda: menstrüasyon bozuklukları ve sekonder amenore
SİROZUN AŞAMALARI
Siroz, karaciğer hasarının geç bir etabıdır. Karaciğer hastalığının erken evrelerinde karaciğer iltihabı olacaktır. Bu iltihap tedavi edilmezse, skarlaşmaya (fibrozis) yol açabilir. Bu kademede karaciğerin tedavi ile uygunlaşması hala mümkündür.
Karaciğer fibrozu tedavi edilmezse siroz ile sonuçlanabilir. Bu etapta, yara dokusu güzelleşemez, fakat yara izinin ilerlemesi önlenebilir yahut yavaşlatılabilir. Komplikasyon belirtileri olan sirozu olan bireyler son periyot karaciğer hastalığı (ESLD) geliştirebilir ve bu etaptaki tek tedavi karaciğer naklidir.
SİROZ BULAŞICI MIDIR?
Siroz hastalığı ekseriyetle çok alkol tüketiminden hepatit B ve C hastalıklarından ötürü meydana gelir. Alkol nedeniyle oluşan karaciğer sirozu bulaşıcı değildir. Hepatit hastalıkları nedeniyle siroz hastalığı oluştuysa hepatit öbür insanlara geçebilir ve onların da siroz hastası olmasına neden olabilir. Sonuç olarak siroz bulaşıcı bir hastalık değildir lakin siroz hastalığına neden olan hastalıklar öbür şahıslara bulaşabilmektedir.