Günlük hayatta herkesin başına gelebilecek konut, iş ya da trafik kazası, sarsıntı üzere afetler ve acil müdahale gerektiren durumlarda birinci yardım yapılmadığı için pek çok kişi hayatını kaybediyor.
Dünyada her yıl 830 bin çocuk önlenebilir kazalar sonucu hayatını kaybediyor. Türkiye’de 2021 yılında trafik kazalarında 5 binden fazla, iş kazalarından dolayı bin 500’e yakın kişi ömrünü yitirdi. Türkiye’de zelzeleler nedeniyle 1900 yılından bu yana, 6 Şubat’ta meydana gelen zelzelelerle birlikte can kaybı ise 140 bini aştı.
İnsan sıhhatinde erken müdahale gerektiren tüm durumlarda birinci yardım bilgisinin değerine dikkat çekmek için 2021 yılında, Türkiye Acil Tıp Derneği (TATD), Tüvana Okuma İstekli Çocuk Eğitim Vakfı (TOÇEV) ve AstraZeneca Türkiye iş birliği ile ‘İlk Yardıma Birinci Sen Koş’ projesi başlatıldı. 11 vilayette, lise öğrencilerine acil tıp uzmanı doktorlar tarafından verilen birinci yardım eğitimleriyle 28 bin öğrenciye ulaşıldı.
Projenin ayrıntıları Şişli’de bir otelde yapılan basın toplantısıyla anlatıldı. Basın toplantısına, TATD Lideri Prof. Dr. Serkan Yılmaz, TOÇEV İdare Konseyi Lideri Ebru Uygun ve AstraZeneca Türkiye Ülke Lideri Serkan Barış katıldı. Toplantıda, ani kalp durmalarında yapılabilecek birinci yardım müdahalesi de gösterildi.
28 BİN ÇOCUĞA ULAŞILDI
TATD Lideri Prof. Dr. Serkan Yılmaz, “Proje toplumda sağ kalımı artırmak için uzun mühletten beri düşündüğümüz bir çalışmaydı. Gençlere biz birinci yardım ve temel hayat dayanağı eğitimi verdik. Biz bunun müfredatta, ortaokul seviyesinden itibaren var olması gerektiğini düşünüyoruz. Bu proje kapsamında 28 bin çocuğumuza ulaşarak onlara birinci yardım ve temel hayat takviyesi eğitimi verdik. Bu projenin sonuna kadar da 55 bin çocuğumuza ulaşmış olacağız. Her vakit ambulanslar, sağlıkçılar, her yerde olamayabiliyorlar. Halktan insanların temel birinci yardım bilgisine sahip olması gerekiyor. Temel birinci yardım bilgisine sahip olmamız, temel ömür dayanağı bilgisine sahip olmamız gerekiyor ki bu insanları sağ kalmasını sağlayabilelim” sözlerini kullandı.
“BİRİNCİ DAKİKADA MÜDAHALEDE HASTA YÜZDE 90 SAĞ KALIYOR ”
Prof. Dr. Yılmaz, şunları söyledi:
“Yaşadığımız afet üzere durumlarda daima birlikte gördük, çok geniş bir alanda çok fazla sayıda yaralımız olduğu için kurtarma faaliyetlerimizde kimi aksaklıklar meydana geldi. Bu türlü bir afet durumu da olabilir. Bu türlü durumda hastaya erken müdahale yapabilecek yetişmiş insanların var olması hastaların hayatta kalma oranları için son derece kıymetli.
Birinci dakikada müdahale başlayan bir hastada yüzde 90 oranında hasta sağ kalırken, 10’uncu dakikada ambulans gidince müdahale başlayan hastada bu oran yüzde 10’lara kadar düşebiliyor. Bu talihi insanlara verebilmemiz için de toplumun bu müdahaleyle ilgili farkındalığının artırılması, eğitimlerin artırılması gerekiyor. Olmazsa olmaz bir şey varsa o da 112’nin aranması.”
“TEMEL AFET ŞUURU EĞİTİMİ VEREBİLİRSEK SAĞ KALIM İÇİN YARARIMIZ OLABİLİR”
Deprem anında yapılabilecek birinci yardım müdahalesinin de hayat kurtaracağına vurgu yapan Prof. Dr. Yılmaz, “Afet çok farklı bir alan. Travmayla ilgili ölümlerin kıymetli bir nedeni olmakla birlikte son zelzele de bize gösterdi ki, afetle ilgili halkımızın da bilgisi eksik, bizim de şuurumuz çok eksik. Bu nedenle bunu nerede kapatabiliriz? Geçen yıl AFAD bir farkındalık yılı ilan etmişti ve kampanya da yapmıştı. Bütün yıl boyunca herkese farkındalık eğitimi vermeye çalıştılar. Genç yaşlarda, çocuk yaşlarda biz bunları temel afet şuuru eğitimini verebilirsek, müfredata sokabilirsek, sarsıntı anında neler yapabileceklerini anlatabilirsek, mümkün makus senaryolar karşısında nasıl birinci yardım yapabileceklerini, kalp masajı yapabileceklerini anlatabilirsek, insanlara sağ kalımları için yararımız olabilir” dedi.
“ÇÖK, KAPAN, KURTUL BİNALARIN ÇÖKMEYECEĞİ SENARYODA GEÇERLİ ”
Deprem anında farklı tıpta birçok yaralanmayla karşılaşılabileceğini lisana getiren Prof. Dr. Yılmaz, şöyle konuştu:
“Çocuklarımıza müdahaleden çok korunmayı, farkındalığını öğretmemiz gerekiyor. Çök, kapan, kurtul anlattık lakin bu binaların çökmeyeceği senaryo için geçerliydi. Binalar çöktüğü vakit istediği yere çöksün kapansın, üstüne çöküyor. Farklı şeyler öğretip, farklı yaklaşmamız gerekiyor.
Solunumun nasıl değerlendirileceğini, kalbin nasıl değerlendirileceğini, hastanın yaşayabilir olduğunu nasıl değerlendirebileceğini, nereye kalp masajı yapacağını çocuğa öğretmek onların ileri yaşlarda bunla ilgili eğitimlerini geliştirerek bu müdahaleleri yapmalarına yarar sağlamak, onun farkındalığını sağlamak gerekiyor.
Müdahale yapılmadığı vakit sonucun mevt olacağı kesin. Bu nedenle yapmamanın sonucu mevt, yaptığınız vakitse temel kimi şeyleri istiyoruz. Bazen komplikasyonlar olabilir fakat yaptığımız için hayat kurtarmak olduğu için bunlar bir halde göze alınabilir şeyler.” (DHA)