Birleşmiş Milletler tarafından her yıl 5 Haziran’da kutlanan Dünya Etraf Günü’nde TEMA Vakfı, hava kirliliğine dikkat çekti. Mevzuyla ilgili konuşan TEMA Vakfı İdare Heyeti Lideri Deniz Ataç, “Bu yıl Birleşmiş Milletlerin Dünya Etraf Günü teması hava kirliliği olarak belirlendi. Yapılan araştırmalara nazaran hava kirliliği Türkiye için de kıymetli bir sorun teşkil ediyor. Son devirde hava kirliliği konusuna olan toplumsal hassasiyetin yükseldiği görülüyor. Konda Araştırma ve Danışmanlık tarafından Mart 2018’de 2.595 bireyle yapılan Etraf Şuuru ve Etraf Muhafaza Araştırması’na nazaran iştirakçilerin yüzde 68’i yaşadıkları yerde hava kirliliğinin arttığını söylüyor ve bu mevzuyu etraf sıkıntılarının başında gösteriyor. Hava kirliliğinin bireyler tarafından bu derece hissedilir hale gelmesi durumun ciddiyetini ortaya koyuyor. Ayrıyeten Vakfımızın bileşenlerinden olduğu Pak Hava Hakkı Platformu tarafından Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) limitlerine nazaran yapılan değerlendirmede Türkiye nüfusunun yüzde 99,9’u kirli havaya maruz kalıyor. Mayıs ayında yayınlanan “Hava Kirliliği ve Sıhhat Tesirleri: Kara Rapor”a nazaran ise Türkiye’de 2017 yılında yaşanan ölümlerin %13’ünün hava kirliliği nedeniyle gerçekleştiği biliniyor. Tüm bunlara karşın çapı en çok 2,5 mikron olan ve havada asılı haldeki katı yahut sıvı parçacıklardan oluşan ve sıhhat tesiri yüksek olan hava kirleticisi PM2,5 için Türkiye’de yasal hudut kıymet bulunmuyor. PM2,5 solunduğunda akciğerlerin içindeki gaz alışverişi ile kana karışabiliyor. DSÖ’ye nazaran PM2,5 için global hava kalitesi endeksli kılavuz bedellerine uyulursa, dünyada her yaş kümesinde yılda 2,1 milyon erken vefatın önlenebileceği öngörülüyor” dedi.
EN BÜYÜK TEHLİKE TERMİK SANTRALLER
Enerji üretiminin hava kirliliğinin en değerli kaynağı olduğunu ve termik santrallerin de hava kirletici tesislerin başında geldiğini belirten Deniz Ataç, “Raporda havası en kirli vilayet Kahramanmaraş olurken Ardahan ise en pak vilayet olarak yer alıyor. Kahramanmaraş’ın yanı sıra Manisa ve Muğla da havası kirli vilayetler ortasında gösteriliyor. Bu vilayetlerin ortak özelliği olarak her birinde kömürlü termik santrallerin işletilmesi ön plana çıkıyor. Örneğin Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde hava kirliliği, ulusal limit pahasının üç, DSÖ limit bedelinin ise altı katına erişmiş bulunuyor. Hali hazırda iki kömürlü termik santralin çalıştığı Elbistan’da altı yeni kömürlü termik santral yapılması planlanıyor. Şayet bu santraller inşa edilirse hava kalitesinin daha da kötüleşeceği ve işletmede oldukları mühlet boyunca 32 bin erken mevtin gerçekleşeceği hesaplanıyor. Karar vericileri hava kirliliği konusunda toplumsal hassasiyetleri ve yaşamsal tehlikeleri göz önünde bulundurarak tedbir almaya çağırıyoruz” biçiminde konuştu.