Enflasyonun denetim altına alınamaması, yaşanan derin yoksulluğu daha da büyütüyor. Bozulan bütçe yapısı ile de birlikte ekonomik kriz içinden çıkılmaz bir hal alıyor. İktisattaki gelişmeler hakkında SÖZCÜ’ye açıklamalarda bulunan Enflasyon Araştırma Kümesi (ENAG) Kurucusu Prof. Dr. Veysel Ulusoy, gayeler konusunda başı en çok karışık olan karar alıcıların Türkiye’de olduğunu söyledi.
Veysel Ulusoy
Ulusoy, “Bir yanda Merkez Bankası amaçlarında sabit yüzde 5 enflasyon maksadı, başka yandan hükümetteki bireylerin belirlediği yüzde 20 amacı başların epey karışık olduğunu gösteriyor. Üç haneli yapışkan enflasyonun baz tesiriyle düşeceğini zanneden karar vericilerin birebir anda döviz kurunu, faiz oranını ve enflasyonu denetim etmesi, öteki bir sözle hedeflemesi dünyada yalnızca bizde gözüken bir olgu niteliğinde” dedi.
YALANCI ZENGİNLİK
Bir sonuç olan bu uygulamanın temelinde nedenine bakılması gerektiğini anlatan Ulusoy, şöyle konuştu: “Üretimden büsbütün çekilmiş bir devlet, sermaye birikimi epeyce zayıf olan özel kesimin her şartta Ankara’nın kredi, para akışı ve rant oluşumuna bağlı bir yapısı var. Seçim havasında geçen her günün verimliliği inanılmaz formda düşürmesi, yaratılan arsa rantı ile yalancı bir zenginliğin ülkede pompalanması ve son olarak da hane halkının tüketimdeki gücünün minimum fiyata hapsedilmesi kelam konusu. Doğal olarak devlet sistemindeki kurumsal çöküşü ve onun iktisada tesirini tartışmaya bile gerek yoktur sanırım.”
HANE HALKINA EK VERGİ
Hükümetin harcamalarını ek bütçe yaparak ve mali genişleme ile finanse eder duruma getirdiğini lisana getiren Ulusoy, “Zaten üretmeyen bir devletin ek bütçe ismi altında gelir-gider istikrarını, gelir düzeyi yerlerde gezen hane halkına ek vergi getirerek programlaması iktisattaki tasarruf, harcama ve yatırım istikrarını ortadan kaldırmıştır. Üretim gücü olmayan devletlerin bütçelerinde bozulma genel olarak iş döngüsündeki hafif oynaklıktan nem kapmaya elverişli hale gelir. Başka manasıyla, yalnızca vergi gelirleri ile finanse edilen bütçeler en ufak ekonomik dengesizlikte nem kapar” diye konuştu.
Hükümetin kolaya kaçarak para basmayı tercih ettiğini söyleyen Prof. Dr. Veysel Ulusoy, “Üretimden mahrum bir mali genişleme, bilhassa inşaat kesiminde yaratılan rantın da kaybolmasıyla bütçeye ağır yükler getirmiştir” dedi.
Tembellik yapılarak para basılıyor
Cumhur İttifakı’na dahil olan Tekrar Refah Partisi’nin “TCMB’nin Hazine’yi fonlamasının önündeki maniler kaldırılacak” talebinin ittifak protokolüne alınmasını yorumlayan Prof. Dr. Veysel Ulusoy, bunun rasyonel bir açıklaması olmadığını söyledi. Ulusoy, “Emisyon genişlemesinin zati Merkez Bankası inhisarında olduğu gerçeğiyle bunun güya yeni ve iktisada katkı sunan bir hakmış üzere ele alınıp cümlelere dökülmesi başlı başına trajikomik bir durumdur. Temelinde bu devletin üretim gücüyle elde etmesi gereken gelirleri tembelliğe, yani para basmaya bağlamasının açık bir göstergesidir. Özetle ve kolay manasıyla üzerinde tartışılması zül olan bir protokol hususu bu” sözlerini kullandı.
Yoksulluk derinleşiyor
Çalışan ve emeklilerin gelirlerinin TÜİK enflasyonuna nazaran artırılması sonucunda yaşanan derin yoksulluk giderek daha da derinleşmektedir. Bu da bize data sıhhatinin ne kadar
önemli olduğunu açıkça göstermektedir.
Tarımla bütünleşmiş sanayi siyaseti lazım
Ulusal gelirin yüzde 60-65’ni oluşturan tüketim harcamalarının ana kaynağı olan gerçek fiyatların yükseltilmesinin üretimi de kamçılayacağını anlatan Veysel Ulusoy, “Enflasyonu aşağı çeken öteki siyasetlerin aktif bir biçimde uygulanması gerekiyor. Bunların başında tarımla bütünleşmiş yeni bir sanayi siyaseti ve milletlerarası ticaret siyaseti gelmektedir. Komşularla ticaret ise başlı başına refah artırıcı ve fiyatları dizginleyici özelliklere sahiptir” dedi.
ENAG’ın bilgilerinden yatırımcılar faydalanır
Dinamik ve günlük enflasyonun finansal daldaki yatırım göstergelerinden biri olduğunu vurgulayan Veysel Ulusoy, “Özellikle Türkiye’ye yönlenecek finansal ve direkt yabancı sermaye yatırımları için ENAG günlük enflasyon dataları yararlı bir gösterge olacaktır. ENAG’ın sunduğu ve toplumda karşılığı olan günlük enflasyon datalarının uzun devirde Türkiye iktisadının tekrar planlama basamağında da yararlı olacağı aşikardır” tabirlerini kullandı.
Mutfaktaki yangın daha da artacak
ENAG’ın enflasyon ölçümünün epey dinamik bir kapsamda olduğunu tabir eden Veysel Ulusoy, “Günlük fiyat değişimlerinin olduğu üzere cüzdanlara yansımasını gözlemlediğimiz bu yaklaşıma nazaran enflasyon sepeti içindeki her unsur ve eserin artık yıllık üç haneli artışa sahip olduğunu görüyoruz. Son vakitlerde öte yandan kırmızı et ile süt ve süt eserlerindeki artış mutfaktaki yangının boyutunu çok daha artırmaktadır. Hayli düşük kişi başı et tüketiminin daha da azalması ve hatta hayvancılıkta yaşanan sıkıntıların zelzele ve hastalıktan ötürü daha da artmasının arz zincirinde kırılmalara yol açtığını görmekteyiz” dedi.