Yazdığı 7 kitaptan 3’ü Harvard Üniversitesi Kütüphanesi’ne giren Kalp ve İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Canan Karatay toplumu sağlıklı ömür üzerine yıllardır uyarıyor. “Tek hayalim ve idealim var; sağlıklı bir toplum ve sağlıklı bir gençlik” diyor her fırsatta. Uzun yıllardır İngiltere’deki beslenme ve davranış bilimi araştırma kümesinin içindeki tabiplerden olan Karatay, bilimsel bilgilerle neyi, neden yemememiz gerektiğini anlatırken yapılması gerekenleri de sıralıyor.
Canan Karatay, “Şişmanlık çocuklar ve gençlerde en büyük problem” dedi.
– Yıllardır her yerde ‘Şeker en tatlı zehirdir” diyorsunuz. İkazlarınız toplumda yer etti mi?
Çok hoş bir farkındalık oluşuyor. 7 kitabım toplamda 1.5 milyondan fazla sattı. Sıhhat ve beslenme konusunda halkın gözü açıldı. Halkımız bilinçlendi ve sorgulamaya başladı. Neden, nasıl, ne yiyeyim? diyor. Doğal besinlere yönelmeye başladı. Bu bir ihtilaldir diye düşünüyorum. 8 sene oldu birinci kitabım çıkalı. O günden bu güne epey yol aldık.
BEBEKLER OBEZ DOĞUYOR
– Ulusal Beslenme Kurulu kuruldu ve birinci toplantıda kimi bilgiler açıklandı. Buna nazaran ülkemizde her 3 erişkinden birisi obez, birisi de fazla kiloluymuş. Farkındalık arttıysa neden bu sayı gerilemiyor?
Obezite artmıyor aslında zati çok artmış durumda, yıllardan beri. Fakat yeni görmeye başladılar. Bebekler obez doğuyor. Üç yaşındaki çocukların karaciğeri yağlı. Kurul bunu söylemiş ne olur, söylememiş ne olur? Yıllardır görmüyor muyuz? Bizler bunu yıllardır anlatmaya çalışıyoruz. 2011’de çıkan kitabımda bunu söylüyorum. Amerika’yı yine keşfetmeyelim. Bütün dünya bu bahsin üzerine yıllardır gidiyor.
– Bir de Türkiye’nin beslenme haritası çıkarılıyor. Son 7 yılda bayanlarda obezitenin arttığı ve daha fazla görüldüğü belirlenmiş. Bayanların obeziteye yatkınlığı daha mı fazla?
Bir defa bayanların hormonal istikrarı erkeklere nazaran çok daha farklı. Genetik olmasına imkan ve ihtimal yok. Bu bir hayat biçimi bozukluğudur. Beslenme bozukluğudur. Doğal beslenmeden uzaklaştığımız için oluyor. Hanımlarda neden daha çok, zira durmadan hormon veriyorlar. Doğum denetim hapı, gebelik sırasında şeker yüklemesi gibi… Şeker yüklemesi yapılanların büyük çoğunluğu obez oluyor ve çocukları da obez oluyor. Bunu yıllardır söylüyorum ve suçlanıyorum. Neden bu kadar arttı, zira besin sanayisi gerçek besin üretmiyor. Gerçek besinler tam olarak bedenimize girmiyor. Çocukluktan itibaren başlıyor bu. Bakın 22 Nisan’da İngiltere’de yeni yayınlanan yazı önümde. Şişmanlık çocuklar ve gençlerde en büyük sorun.
DEPRESYONU ARTIRIYOR
– Çocuklardaki şişmanlığın en kıymetli nedeni nedir?
Bu ana rahminden başlıyor. Gösterildi ki anneler gebe kalmadan evvel şişmansa çocukları da şişman doğuyor. Ben İngiltere’de beslenme ve davranış bilimi araştırma kümesinin içindeki hekimlerden biriyim. Oxford kaynaklıdır. Ergenlik çağındaki şişmanlık çocuklarda anksiyete (kaygı bozukluğu) ve depresyonu artırıyor. Bizim ülkemizde bu kadar arbede var. Çocuklar birbirini neredeyse kesip bıçaklıyor. Zira yanlış beslenme hali beyni bozuyor. Yanlış beslenme, bilhassa şekerli içecekler, mısır şurubu vs. saldırganlık yapıyor. Ana rahminden itibaren çocukları denetim atına almak zorundayız. Bu nedenle, ana rahmindeki bir bebeği ağır şekerli içeceğe maruz bırakmamız yanlıştır, diyorum. Paketlenmiş her türlü gıda… Şeker ve üç beyaz (rafine un, rafine şeker, rafine tuz) ve trans yağlar bütün bedeni bozuyor.
– Yanlış beslenme beyni nasıl bozuyor?
Yediğimiz her besin, her besin beyne geçmez. Beyne geçecek besinler süzgeçten geçer. Bu süzgeçten geçmek için beyinde bir pürüz vardır biz buna bariyer deriz. İşte insülin direnci olan bireylerde bu bariyer yıkılıyor. Yıkılınca da beyne her türlü ziyanlı husus girebiliyor. Kişilik bozukluğu, depresyon, anksiyete, Parkinson, Alzheimer hastalığı… Bütün bunların temelinde insülin direnci yatıyor.
YARIN: Trans yağların vücuda tesirleri nelerdir?