Hızla gelişen yapay zeka teknolojileri hayatımızda kıymetli bir yer edinirken OpenAI tarafından geliştirilen ve büyük bir lisan modeli olan ChatGPT’nin de tesiriyle yapay zekanın fırsatları ve sebep olabileceği tehlikeler tartışılıyor.
Yapay zekanın fonksiyonelliği ve oluşturabileceği risklere karşı pek çok farklı görüş bulunurken pek çok ekonomist ve kuruluş da yapay zekanın global iktisatta oluşturabileceği olumlu ve olumsuz tesirleri pahalandırıyor.
Yapay zekanın global ekonomik tesirleri üzerindeki görüşler işgücü piyasasında yaşanabilecek değişikliklere odaklanmış olsa da gelir eşitsizliğinde yaşanabilecek artış da gündemde. Başka bir yandan yapay zekanın global Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) için olumlu tesirleri olacağı düşünülüyor.
CHATGPT GLOBAL GSYH’E KATKI SAĞLAYACAK
Yapay zekanın ekonomik tesirleri üzerindeki soru işaretleri devam ederken ABD’li banka Goldman Sachs ekonomistleri ve Londra merkezli milletlerarası danışmanlık şirketi PricewaterhouseCoopers (PwC), yapay zekanın global iktisada katkısı olacağı görüşünde.
Goldman Sachs ekonomistlerine nazaran, yapay zeka 10 yıl içerisinde GYSİH’yi yıllık yüzde 7 oranında artırabilir. PwC tarafından yapılan bir araştırmanın sonuçlarına nazaran ise yapay zekanın 2030 yılına kadar global GSYH’i yüzde 14’e kadar artırması bekleniyor
PwC, yapay zekanın 2030’da global iktisada 15,7 trilyon dolar katkıda bulunmasını bekliyor. Rapora nazaran yapay zekadan en büyük ekonomik karı GSYH’de yüzde 26 büyümeyle Çin sağlarken onu yüzde 14,5 büyüme ile Kuzey Amerika takip edecek.
YAPAY ZEKA İŞSİZ BIRACAK MI?
Yapay zekanın pek çok meslek kısmında işsizliğe sebep olacağına dair ortak bir görüş hakim. En çok beyaz yakalı kümenin bu durumdan etkileneceği iddia edilirken Goldman Sachs tüm işlerin dörtte birinin büsbütün yapay zeka tarafından yapılacağını iddia ediyor.
Diğer bir yandan birçok işgücü uzmanı ise ChatGPT ve öbür yapay zeka teknolojilerinin işsizliği artıracağına dair telaşların abartılı olduğunu düşünüyor. Bu görüşte olan uzmanlar, ihtilal niteliğindeki teknolojik gelişmelerle yapay zekanın işsiz bırakma ihtimali olduğunu düşünse de yapay zekanın mevcut birçok işi geliştirebileceği ve yeni işler yaratılmasını teşvik edebileceğini söz ediyor.
İngiliz Guardian gazetesinde yer alan habere nazaran, Harvard’da çalışma ekonomisti olan Lawrence Katz ChatGPT’ye yönelik yaptığı açıklamalarda “Yapay zeka, geçmiş tüm teknolojilerde olduğu üzere birçok mevcut işi ortadan kaldıracak” derken yapay zekanın gelir eşitsizliği üzerinde yaratacağı tesirlerden korktuğunu söz etti.
GELİR EŞİTSİZLİĞİNDE YAPAY ZEKA TEHLİKESİ
Katz, yapay zekanın beklendiği üzere büyük bir üretkenlik sağlaması durumunda büyük sorunun bu kazanımları kimin nasıl paylaşacağı olduğunu söz etti.
Yapay zekanın şirketlerde üretkenliği artırması durumunda çalışanların pastadan daha küçük hisse alsalar bile daha yüksek gelir elde edebileceklerine değinen Katz, mevcut durum göz önüne alındığında kazanımlardan çalışanların de faydalanmasının sıkıntı olduğunu söz etti. Katz, “Bu süreçte personeller ve temsilcileri için daha güçlü kelam sahibi olmak, bu değişikliklere ahenk sağlamak için değerli bir unsur” dedi.
Ontario’daki Waterloo Üniversitesi’nde misyon yapan ekonomist Joel Blit de CBC News’le röportajında, “İş kaybının gerçek olduğunu düşünüyorum, fakat doğruyu söylemek gerekirse, beni en çok endişelendiren iş kaybı değil, bunun eşitsizlik üzerindeki mümkün etkisi” dedi.