AKP’li milletvekillerinin kentsel dönüşümü hızlandırma ismi altında TBMM’ye sunduğu yasa teklifinden, vatandaşın oturduğu mesken ve iş yerine el koyma hususu çıktı. Düzenleme ile kentlerin rantı yüksek yerlerindeki gayrimenkuller ‘rezerv yapı alanı’ ilan edilerek hak sahiplerinden alınabilecek. Yasa teklifine nazaran, vatandaşın konutu, parası ödenerek satın alma, trampa, ön alım yetkisini kullanma, imar yahut mülkiyet hakkının öbür yere aktarılması üzere formüllerle elinden alınabilecek.
ANAYASA’YA AYKIRI
Rezerv yapı alanı ilan edilen yerler boşaltılıp yerine yeni binalar yapılacak. Bu alanda meskeni, iş yeri bulunanlar, kentin diğer bölgelerine gönderilebilecek. Rezerv alanı ilan etmek suretiyle, zelzele ya da doğal afet riski taşımadığı halde mesken ve iş yerlerinin devlet mülkiyetine geçirilmesi, ferdî mülkiyet hakkını ihlal edeceği için Anayasa’ya alışılmamış olarak
değerlendiriliyor.
Rezerv yapı alanı, riskli yapı ilan edilen yerlerdeki hak sahiplerinin yerleştirilmesi için düşünülen alanlardı. Konutu yahut iş yeri dönüşüme giren vatandaşlar, kentin kısmen dışında kalan bu alanlarda inşaa edilecek gayrimenkullere taşınacaktı. Artık sağlam binaların olduğu alanlar da rezerv yapı alanı ilan edilip üzerindeki yapılar yıkılabilecek.
Yasa teklifinin münasebetinde bu kritik düzenleme şöyle savunuldu:
* “Uygulamada açılan davalarda rastgele bir taşınmazın rezerv yapı olarak ilan edilebilmesi için meskun mahal dışında olması gerektiği bedellendirilmektedir.
* Halbuki yerleşim yerlerinde yer alan parsellerin de rezerv yapı olarak kıymetlendirilmesi mümkündür.”
ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI’NA YETKİ VERİYOR
Düzenlemede rezerv yapı alanı, “kentsel dönüşüm kanunu uyarınca gerçekleştirilecek uygulamalarda, ‘yeni yerleşim alanı olarak’ kullanılmak üzere, TOKİ’nin yahut yönetimin talebine bağlı olarak resen bakanlıkça belirlenen alanlar olarak” tanımlanıyor.
Yeni yasa teklifinde ise bu tariften, ‘yeni yerleşim alanı olarak’ sözü çıkarılıyor. Değişiklik, her bir arsa, bina ya da parselinin rezerv yapı alanı olarak ilan edilmesi ve bir manada el konulması için Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’na yetki veriyor.