Zülfü Livaneli sanat ömrünün yanı sıra bir mühlet siyaset ile de uğraştı. Zülfü Livaneli, 1994 mahallî seçimlerinde, Sosyaldemokrat Halkçı Parti’den İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na aday oldu. 2002 genel seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi’den İstanbul milletvekili seçildi.
ZÜLFÜ LİVANELİ KİMDİR?
Ömer Zülfü Livanelioğlu, 20 Haziran 1946’da Konya’nın Ilgın ilçesinde dünyaya geldi. Livanelioğlu ailesinin büyük dedeleri Ömer Efendi 93 Harbi’nde Artvin’in Ermeni ve Rus işgaline uğraması üzerine Erzurum’a gelerek Ahmet Muhtar Paşa’nın ordusuna katılmıştır.
Ömer Efendi Harput Redif Taburu’na mülazım rütbesiyle atanır. Daha sonra burada çıkan çatışmada şehit düşer. Ömer Efendi’nin tek oğlu olan Zülfü Efendi, Türkiye’nin çeşitli yerlerinde sorgu hakimi olarak misyon yapar. Soyadı Kanunu çıktığında, babasının geldiği Artvin/Yusufeli/Livane Sancağı’na izafeten Livanelioğlu soyadını alır. Zülfü Efendi’nin oğullarından üçü de hakim olmuştur. En büyükleri ve Zülfü Livaneli’nin babası olan Mustafa Sabri Livanelioğlu, Yargıtay Başkanvekilliği’ne kadar yükselmiştir.
Kariyeri
ABD Fairfax Konservatuarı’nı bitirmiştir. Zülfü Livanelioğlu bağlama çalmayı teyzesi Nazmiye (Türeli) Yücel’in eşi olan eniştesi Turhan Yücel’den, Ilgın’da yaşadığı yıllarda ve yaz tatillerinde öğrendiğinde, eniştesi Turhan bey’in kendisine hayatını değiştirecek bir sermayeyi ikram ettiğinden haberi yoktu.
Zülfü Livaneli, müziği ile birçok ulusal ve milletlerarası ödül aldı ve yapıtları Joan Baez, Maria Farantouri, Maria del Mar Bonet, Leman Sam üzere yerli ve yabancı sanatçı tarafından yorumlandı. Kültür, sanat ve siyaset alanında Türkiye’nin kıymetli isimlerinden birisi olan sanatçı, sanat hayatı boyunca 300’e yakın besteye ve 30 sinema müziğine imzasını attı.
Türkiye’den apansızın ayrılarak İsveç’e sürgün yıllarında bulaşıkçılık dahil çeşitli işlerde çalışan Livaneli’nin en büyük isteği bir gün Türkan Şoray ile tanışabilmek ve o vakit Türkiye’de suçlanan şahısların uğrak yeri haline gelen İsveç’te bulunan ünlü müellif, gazeteci yahut şairlerle karşılaşabilmekti.
Bugüne kadar dört uzun metrajlı sinema yönetti: “Yer Demir Gök Bakır”, “Sis”, “Şahmaran” ve “Veda”. Valencia Sinema Festivali’nde “Altın Palmiye” ve 1989’da Montpelier Sinema Festivali’nde “Altın Antigone” mükafatına layık görüldü. “Sis”, “En yeterli Avrupa Sinema Ödülü”ne aday gösterildi. Sanatkarın sinemaları Türkiye, ABD, Fransa, Almanya, İsviçre ve Japonya’da gösterime girdi ve BBC, WDR, İspanya, Kanada ve Japon televizyonları üzere birçok televizyon şirketine satıldı.
Ekim 1986’da Cengiz Aytmatov’un daveti üzerine Federico Major, Yaşar Kemal, Arthur Miller ve öteki ünlü sanatçı ve düşünürlerin katıldığı Kırgızistan ve daha sonra Wengen, Granada ve Mexico City’de toplanan Issyk-Kul Forumu’nda yer aldı.
Livaneli; Elia Kazan, Jack Lang, Vanessa Redgrave, Arthur Miller, Mikis Theodorakis üzere ünlü şahıslarla birlikte dünya kültürünün ilerlemesi ve dünya sanatlarının gelişmesine katkıda bulunmak üzere çalışmalarda bulundu.
1996 yılında Paris’te merkezi bulunan UNESCO (Birleşmiş Milletlerin Eğitim Kültür Bilim Kurulu) tarafından büyükelçilik verilen sanatçı Livaneli, 1978 yılında yaptığı “Nazım Türküsü” isimli albümde Nazım Hikmet’in şiirlerinden bestelediği müzikleri bir ortaya getirdi.
“Arafatta bir çocuk”, “Geçmişten Geleceğe Türküler”, “Sis”, “Orta Zekalılar Cenneti”, “Diktatör ile Palyaço”, “Sosyalizm öldü mü”, “Engereğin Gözündeki Kamaşma” ve “Bir Kedi, Bir Adam, Bir Ölüm” ve “Mutluluk” ve Leyla’nın Konutu, Sevdalim Hayat, Son Ada ve Sanat Uzun, Hayat Kisa, Serenad, Kardeşimin Kıssası kitaplarının müellifi olan Livaneli, memleketler arası kültür etraflarında tanınmakta ve hürmet görmektedir.
Ömer Zülfü Livaneli, Ülker Hanım’la evlidir ve bir kızı vardır. Kızı Aylin Livaneli eğitimi ve yaptığı pek çok işten sonra müzik ile ilgilenmiş ve beş albüm çıkarmıştır. Müziğe orta veren Aylin Livaneli şu an yurt dışında iktisat üzerine eğitim almaktadır. Yayınlanmış 3 kitabı bulunmaktadır. Livaneli vejetaryendir.
19 Mayıs 1997 tarihinde, Ankara Hipodrom meydanında verdiği konsere 500.000 kişinin katılmasıyla Türkiye’nin en büyük konserini gerçekleştirme unvanını kazanmıştır.
Siyasi kariyeri
Livaneli, 1994 lokal seçimlerinde, Sosyaldemokrat Halkçı Parti’den İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na aday oldu. Anavatan Partisi’nin adayı İlhan Kesici, Refah Partisi’nin adayı Recep Tayyip Erdoğan ve Hakikat Yol Partisi’nin adayının Bedrettin Dalan olduğu çekişmeli seçim sürecinde oyların %20,30’unu alan Livaneli üçüncü geldi.[2] Erdoğan ise %25,19’luk bir oranla Belediye Lideri seçildi.[2] Livaneli, 2002 genel seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi’den İstanbul milletvekili seçildi. Partinin 13. Fevkalâde Kurultayı’nda kâfi sayıda imza bulamadığı için genel lider adayı olamadı ve parti idaresini ağır biçimde suçlayarak istifa etti.