Sağlık Bilimleri Üniversitesi Sultan Abdülhamid Han Eğitim Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Uzun, damar sertliğine yol açan etmenlerin başlıcalarının hipertansiyon, şeker hastalığı, sigara, kan yağlarında, bilhassa kolesterolde yükseklik, ailede kalp hastalığı olması, kilo fazlalığı, hareketsiz hayat ve gerilim olduğunu belirterek, “Bunlardan ailede kalp hastalığı olması dışındaki tümü değiştirilebilir ögelerdir.” dedi.
Prof. Dr. Uzun, yaptığı açıklamada, Türkiye’de erişkinlerde gerek ölümlerin gerek hastaneye yatışların en kıymetli nedeninin kalp ve damar hastalıkları olduğunu söyledi.
Önceleri, kalp hastalıklarının en kıymetli nedeninin romatizmal kalp rahatsızlıkları olduğunu anlatan Uzun, lakin Türkiye’de sıhhat şartlarının güzelleşmesiyle bu duruma bağlı kalp hastalıklarının azaldığını tabir etti. Prof. Dr. Uzun, bu nedenle günümüzde kalp hastalıklarının en değerli nedeninin, kalbi besleyen damarların tıkanması olduğunu lisana getirdi.
Uzun, tıkanmaya yol açan sürecin, damar sertliği ismi da verilen ve tıpta ateroskleroz olarak isimlendirilen bir anormallik ile başladığını aktararak, şöyle devam etti:
“Damar sertliği başlangıçta damar duvarı içindeyken vakitle ilerlemekte ve damar içine gerçek büyüyerek damarı tıkar hale gelmektedir. Bazen de damar duvarında ya da damar içine hafif büyümüşken yüzeyinde çatlama ya da yırtılma olmakta, bu da kanda bulunan pıhtılaşma düzeneklerini harekete geçirerek o bölgede pıhtı oluşmasına ve damarın birdenbire tıkanmasına yol açmaktadır. Damar sertliğinin yavaş yavaş büyümesi belirti vermeyebilir, verdiği vakit da anjina ismini verdiğimiz göğüs ağrısı ile kendini gösterir. Damarın pıhtı ile apansız tıkanması ise kalp krizine yol açar. Bu durumda da kalp kası ziyan görür. Bu nedenle, kalp hastalarının kalp krizi geçirmeden belirlenmesi kıymetlidir. Daha da kıymetli olan ise damar sertliğine yol açan nedenleri azaltarak, kalp hastalıklarının önlenmesidir.”
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Uzun, kalp hastalıklarının önlenmesinde, damar sertliğine yönelik müdahalelerin değerli bir yer tuttuğunu lisana getirdi.
HAYAT ŞEKLİ ÖNEMLİ!
Damar sertliğinin oluşmasını ve ilerlemesini önlemek için yapılacak süreçlerin birebir olduğunu, buna yol açan ya da hızlandıran etmenlerin mümkün olan en az düzeye indirilmesi gerektiğini vurgulayan Uzun, şöyle devam etti:
“Damar sertliğine yol açan risk faktörlerinin başlıcaları hipertansiyon, şeker hastalığı, sigara, kan yağlarında, bilhassa kolesterolde yükseklik, ailede kalp hastalığı olması, kilo fazlalığı, hareketsiz hayat ve gerilimdir. Bunlardan ailede kalp hastalığı olması dışındaki tümü değiştirilebilir ögelerdir. Kalp hastalıklarının önlenmesi için yapılacak sağlıklı hayat şekli değişiklikleri, gerçekte sadece kalp hastalıkları değil, başta kanser olmak üzere birçok hastalığın önlenmesinde de geçerlidir. Sağlıklı hayat stili için bireyler nizamlı antrenman ve fizikî aktivite yapmalı, sigara, nargile ve gibisi tütün alışkanlıklarından uzak durmalı, istikrarlı beslenmeli, gerilimden uzak durmalıdır. Şahıslar kalp hastalıklarından korunmak için tansiyonlarına dikkat etmelidir. Büyük tansiyonun 13, küçük tansiyonun 9’un altında olması istenir. Sağlıklı hayat üslubu ile bu düzeylere indirilemezse, tansiyonun denetimi için ilaç tedavisi önerilir.”
Uzun, dikkat edilecek bir başka hususun da kan şekerleri olduğuna işaret ederek, şeker hastalığının erken teşhisinin, ileride oluşacak kalp hastalıklarının önlenmesi açısından çok kıymetli olduğunu kaydetti.
Kan yağlarının, bilhassa de kolesterolün denetim edilmesinin de damar sertliğinin önlemesi açısından kıymetli olduğunu belirten Uzun, “Damar sertliğinin bulunduğu şahıslarda, bunun yırtılarak pıhtıya neden olmasının önlenmesi de kıymetlidir. Sayılan tedbirler bu açıdan da yardımcıdır. Ek olarak, bu mevzuda en büyük yardımcı, aspirin ve gibisi ilaçlardır. Bu ilaçların, kanamayı artırıcı tesirlerinden ötürü birtakım şahıslarda kullanımı sakıncalıdır. Bu nedenle doktor önermeden başlanmaması gerekir.” sözlerini kullandı.
AA