Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Tıp Fakültesi’nden bir küme bilim insanı, aile bağı ve hatalıların tespiti üzere alanlarda kullanılan DNA parmak izi usulünden bağırsak kanserlerinin tanısı ve tedavisinde faydalanıyor.
DEÜ Tıp Fakültesi Patoloji Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sülen Sarıoğlu, yaptığı açıklamada, DNA’nın belirli bölgelerinin bireylerin her hücresinde birebir olduğunu, herkesin DNA parmak izinin farklı olduğunu belirtti.
Genetik hastalıkların yanı sıra birtakım tümörlerde bu müsaade değiştiği tabir eden Sarıoğlu, DNA parmak izi ve tamirat düzeneğine ait bilimsel çalışmaların 2015 yılından bu yana artış gösterdiğini kaydetti.
Bu alandaki çalışmaların Nobel mükafatlarına layık bulunduğuna dikkati çeken Sarıoğlu, şu bilgileri verdi:
“DNA tamir düzeneğinin bulunması, 2015 yılında Aziz Sancar hocamızın da Kimya Nobel Ödülü’nü kazandığı yıl, bilim insanı Paul Modrich’e de Nobel mükafatını getirdi. Genetik ya da kazanılmış olarak DNA tamir sisteminin bozulması tümör gelişimine yol açıyor. Moldrich’in bulduğu DNA tamirat düzeneği bozulursa tümördeki ve hastadaki parmak izi farklı hale geliyor. DNA onarımımız bozuk olduğunda ise hastalık riski ile karşı karşıya kalıyoruz.”
İLK ÇALIŞMA KOLOREKTAL KANSER HASTALARINDA
Kalın bağırsak olarak bilinen kolorektal kanserinde tıpkı durumun kelam konusu olabildiğini anlatan Sarıoğlu, “Tümörlerin yüzde 15’i bu sistem ile gelişiyor. DNA parmak izi ve tümördeki DNA farklı hale geliyor.” dedi.
Prof. Dr. Sarıoğlu, son 5 yılda tüm Türkiye’den DEÜ’ye müracaatta bulunan 400’e yakın kişinin teşhisinde DNA parmak izi prosedüründen yararlandıklarını, yaklaşık yüzde 10’unda iz değişimi saptadıklarını kaydederek, parmak izindeki değişime nazaran tedavi sürecini de belirlediklerini anlattı.
DNA parmak izi metodundan yola çıkarak hastalığın gelişim düzeneğini belirlediklerini, buna bağlı olarak da hastalığa uygun tedavinin belirlendiğini aktaran Sarıoğlu, “Bazı tümörlerde DNA parmak izi değişiyor. Bu düzenek ile gelişen tümörlerin daha âlâ seyrettiğini tespit ettik ayrıyeten bu hastalara gereksiz tedavi uygulanmıyor ve hastalar daha az ilaç kullanıyor. Kanser hastalarının yeni umudu olan immünoterapi de bu tümörlerde daha aktif.” diye konuştu.
DNA parmak iziyle yapılan tespitin akabinde hastanın ailesine de genetik yatkınlık nedeniyle danışmanlık ve tarama hizmeti verildiğini kaydeden Sarıoğlu, mide, over üzere öbür organ tümörlerinde misal çalışmaların yapılabileceğini belirtti.
Prof. Dr. Sülen Sarıoğlu, kalın bağırsak kanseri hastalarının teşhis ve tedavisine ait süreci bilimsel toplantılarda milletlerarası tıp topluluğu ile paylaştıklarını da kelamlarına ekledi.
AA