Recep GENEL
Yüksek Seçim Heyeti’nin (YSK) İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin tekrarlanmasına karar vermesi TL’nin ağır bir kayıp yaşamasına neden oldu. Seçim kararı ile birlikte artan belirsizlik ve ülkede demokrasi algısının yara alması para piyasaları baskı altına bıraktı. Merkez Bankası’nın fonlama faizini yüzde 24’ten yüzde 25.50’ye yükselterek örtülü faiz artışına gitmesi TL’nin güç toparlaması için kâfi olmadı. 31 Mart’ta yapılan mahallî seçimlerden sonra ortaya çıkan belirsizliğin tesiriyle TL, o tarihten bu yana dolar karşısında yüzde 9.7 paha yitirerek gelişen ülkeler ortasında en makus performansını sergileyen para ünitesi oldu. Erken seçim dertleri ile para piyasalarının dalgalandığı krizdeki Arjantin’in para ünitesi Peso ise birebir devirde dolar karşısında yüzde 5.5 bedel kaybı ile Türkiye’den sonra ikinci sırada yer aldı. Gelişen ülke para ünitelerinden Brezilya Reali bu devirde yüzde 3.3, Hindistan Rupisi yüzde 1.7 paha yitirdi. Başkanlık seçimlerinin yarattığı meçhullüğü geride bırakan Ukrayna’nın para ünitesi Grivna ise dolar karşısında güçleniyor. Ukrayna Grivnası bu devirde yüzde 3.1 paha kazandı. Rus Rublesi ise dolar karşısında yüzde 0.3 paha kazandı.
ARJANTİN DE SEÇİMDEN KORKUYOR
Türkiye ile büyük benzerlik taşıması hasebiyle sık sık karşılaştırılan Arjantin, borç krizini atlatabilmek için geçen yıl mayıs ayında Memleketler arası Para Fonu (IMF ) ile bir 50 milyar dolarlık bir mutabakat yaptı. Lakin kemer sıkma siyasetleri münasebetiyle halk sokaklara dökülürken, eylül ayında erken seçime gidilebileceği istikametindeki tasaların öne çıkmasıyla pesonun dolar karşısındaki kayıpları da arttı. Gelişen ülkeler ortasında en makus performansı sergileyen Arjantin Pesosu yılbaşından bu yana dolar karşısında yüzde 19.7 kıymet yitirirken, ikinci sıradaki TL tıpkı periyotta yüzde 13.7 kayıp yaşadı.
Peso ve lira kur şoku yaşayabilir
İngiliz finansal tahlil kuruluşu Oxford Economics’in Baş Ekonomisti Evghenia Sleptsova ve takımı, Türk Lirası’nın Arjantin Pesosu’yla bir arada dünyanın en kırılgan para ünitelerinden biri olduğunu belirterek, her iki ülkenin 3 yıl içinde bir kur krizi yaşama ihtimalini yüzde 70 olarak ölçtü. İngiliz Financial Times Gazetesi’nde yayınlanan makalede, yerli ve yabancı yatırımcıların TL’nin daha büyük sıkıntılarla karşı karşıya olduğuna dair hemfikir olduğu vurgulandı. MB’nin 40 milyar liralık ihtiyat akçesinin de merkezi idare bütçesine aktarılacağı tarafındaki haberler kaygıyla karşılandı. Hür piyasada dolar 6.1000 liradan, Euro 6.8590 liradan güne başladı. Gün içinde döviz kurları dalgalı bir seyir izledi. Dolar günü 6.002 liradan, Euro 6.7380 liradan tamamladı.